Ընդունելության քննություններն ավարտված են, արդյունքներն ամփոփված: Պատկերը, որ արձանագրել են բուհական քննությունները, մասնագետների մի մասն աղետալի է համարում, մյուս մասը հորդորում է խուճապի չմատնվել, երրորդները առաջարկում են ճիշտ եզրահանգումներ անել: Բուհական տեղերի կեսից ավելին չի լրացվել և թափուր է տեղերի մոտ 60 տոկոսը: Մասնագիտություններից մի քանիսը ռեկորդային ցուցանիշներ են գրանցել , մյուսներն առաջին անգամ են հայտնվել թափուր տեղեր ունեցողների շարքում: Ինչով են բացատրում այս միտումները կրթության ոլորտի մասնագետներն ու ինչ են առաջարկում:
Մեր բուհական համակարգը՝ մասնավոր ու պետական հատվածներով, մոտ 20000 տեղ ունի: Այս տարի բուհ ընդունվել է մոտ 9000 դիմորդ, այսինքն՝ բուհական համակարգի տեղերի կեսից ավելին ՝ 11 հազարը կամ մոտ 60 տոկոսը, մնացել է թափուր: Պատկերը որոշակիորեն փոխել են ընդունելության երկրորդ փուլի արդյունքները, բայց՝ ոչ էականորեն: Թե ինչու է այս պատկերը ձևավորվել, մասնագետները պատճառների մի ամբողջ շարք են նշում՝ արտագաղթից, դեմոգրաֆիկ իրավիճակից մինչև օտարերկրյա բուհերի առաջացրած սուր մրցակցություն: Մասնագետների մի մասն այս պատկերը ճգնաժամային է որակում, մյուսը հորդորում է խուճապի չմատնվել: Երկրորդ խմբում Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրի տնօրեն Աշոտ Բլեյանն է:
«Մեծ հաշվով ոչինչ տեղի չի ունեցել, ինչքան սովորող կարող էր դիմել՝ դիմել է, ուղղակի բուհերի քանակն է շատ և նրանց հնարավորությունն ընդունել շրջանավարտներ ավելի մեծ է»:
Բլեյանը խնդիրներն այլ դաշտում է տեսնում՝ դպրոցում, բարձրագույն կրթության համակարգում: Համոզված է, որ այս իրավիճակից ելքեր պետք է գտնի հենց բուհը, քանի որ ուսանողների թվի կրճատումը խնդիրներ է առաջացնելու առաջին հերթին իր համար: Բուհը պետք է մտածի, թե ինչպես է լրացնելու, ինչ նոր բան է անելու, ինչն է վերափոխելու՝ ասում է Բլեյանն ու արձանագրում, որ բուհերի քայլերն առայժմ չի տեսնում:
«Ես ասում եմ՝ բուհ, առաջ արի: Լիարժեք օգտագործիր իրավունքներդ, ընդունելությունը կազմակերպիր, չե՞ս ուզում քննություններ, հանիր: Մեկ է՝ առանց քննության են ընդունվում»:
Ուսանողների նվազումն անակնկալի չի բերել «Հայբուսակ» համալսարանին՝ վստահեցնում է բուհի նախագահ Անահիտ Հարությունյանը: Իրենց համար այս վիճակն անկանխատեսելի կամ անսպասելի չէր՝ ասում է և նշում, որ ընդամնեը 3 տարի առաջ ավագ դպրոց հաճախած աշակերտների թիվն արդեն ենթադրել էր տալիս, թե ինչ է պատկեր ենք ունենալու 2017-18 ուստարում: Ի՞նչ պետք է անի պետությունն այս իրավիճակում. «Հայբուսակի» նախագահն ասում է ՝ արդեն ոչինչ, քանի որ այն, ինչ պետք է արվեր ժամանակին, չի արվել:
«Չե՞ք կարծում է, որ չափազանց ուշ է ազդարարել այն մասին, որ բուհական տեղերի 60 տոկոսը թափուր է մնացել: Ինչու են այդքան շատ տեղեր ընդհանրապես գոյացել հայաստանյան բուհերում արհեստական ձևերով և ինչ նպատակ են հետապնդել»:
Տիկին Հարությունյանն ասում է ՝ ունի իր դիտարկումները, թե ինչու է բուհական համակարգում առաջարկը 2 անգամ ավելի շատ, քան պահանջարկը: Չի ժխտում, որ այս վիճակը հատկապես ծանր է անդրադառնալու դասախոսական կազմի վրա, քանի որ բազմաթիվ մասնագիտությունների դասախոսներ մնալու են առանց աշխատանքի: Ասում է՝ կոնկրետ իրենք փորձելու են դասախոսների համար ինչ-որ զբաղվածություն ապահովել, իսկ բացասական միտումներն իրենց էլ չեն շրջանցել:
Ռուբեն Բաբայանը թատերական ինստիտուտում դերասանի վարպետության դասախոս և ամբիոնի վարիչ է: Այս տարի եղել է նաև ընդունող հանձնաժողոի նախագահ: Նախ մի այսպիսի վիճակագրություն է ներկայացնում՝ այս տարի ինստիտուտն ավարտել է 5 դերասանական կուրս, ամեն կուրսը 17-ից 20 հոգի, Ընդունվել է 2 կուրս: Բայց ընդունվել են գրեթե բոլորը, ովքեր դիմել են:
Ձայն «Ընդունել ենք բոլոր նրանց, ովքեր կարող էին բերանը բացել: Փակելու մասին էլ չեմ ասում: Փակում էինք մենք ինքներս, որպեսզի տպավորություն ստեղծվի, որ ինչ-որ գործողություն է կատարվում»:
Այս իրավիճակի հիմնական պատճառը Բաբայանը տեսնում է այլ տեղում:
«Խոսքը բուհերի հիմնական ֆինանսավորումը ուսանողների հաշվին իրականացնելու մասին է, որը բուհի մակարդակն է իջեցնում։ Բուհի կարևոր խնդիրն է՝ փող ունենալ, անկախ գիտելիքներից ամեն ձևով պահել, հիմա եկանք ավելի վատ վիճակի, չնայած դիմորդների պակաս է, և ընդունվել են բոլորը, ովքեր դիմել են»:
Բաբայանը համոզված է, որ բուհական համակարգում մասնագիտությունների վերանայումն ու մասնագիտական շուկայի կառավարումը օրախնդիր են: Պետությունն, ըստ նրա, պետք է ունենա բուհական հատուկ մարկետինգ և կարողանա պատճառաբանել, թե որ մասնագիտության համար ինչու և որքան տեղ է հատկացնում:
