ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի` Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելուց հետո ի՞նչ սպասել և ո՞ր ուղղությամբ շարունակել աշխատանքը:
ԱՄՆ –ի «Կալիֆոռնիա կուրիեր» թերթի խմբագիր Հարութ Սասունյանը նշում է, որ մի քանի գործոն խթան դարձան՝ Ջո Բայդենի հայանպաստ ելույթի համար: «Վերջին տարիներին սրվել են Թուրքիա –Ամերիկա հարաբերությունները: Երկրորդ. Թուրքիան Ս-400 հրթիռներ գնեց Ռուսաստանից՝ խախտելով ՆԱՏՕ-ի սկզբունքները, երրորդ. փոխնախագահ և սենատոր եղած ժամանակներից Բայդենը համակրանք չուներ Էրդողանի նկատմամբ՝ համարելով նրան դիկտատոր, չորրորդ. Բայդենը մարդու իրավունքների աջակից իրեն համարելով՝ Հայոց ցեղասպոնությունն այդ սկզբունքներից մեկը համարեց: Հաջորդ կարևոր հանգամանքը. նախորդ տարվա ընտրարշավի ժամանակ Բայդենը հայ համայնքին խոստացել էր ճանաչել հայերի ցեղասպանությունը: Եվ վերջապես, հայկական լոբբիստական աշխատանքների արդյունքն էր Բայդենի ճանաչումը»,- նշում է Հարութ Սասունյանը:
Խոսելով ցեղասպանությունը օրենքով ընդունելու մասին, Հարութ Սասունյանը նշում է, որ արդեն 1951 թվականին ԱՄՆ նա ճանաչել է Հայոց ցեղասպանությունը, բայց քանի որ հայկական լոբբինգ չկար, ապա այդ մասին տեղեկություններ ևս չկային: 1975 թվականին Կոնգրոսի ներկայացուցիցչների տունը ընդունել է բանաձև՝ ճանաչելով ցեղասպանությունը, ավելացնում է նա:Նույն պալատը 1984 թվականին նորից ճանաչեց հայոց ցեղասպանությունը , իսկ 1981 թվականի ապրիլի 22-ին նախագահ Ռեյգանը նախագահական հռչակագիր ստորագրեց՝ նշելով Հայոց ցեղասպանություն եզրաբառը: Եվ 2019-թվականին Ներկայացուցիչների տունը և Սենատը ևս ճանաչեցին Հայոց ցեղասպանությունը:
Հարութ Սասունյանը համոզված է, որ այսօր պետք չէ սպասել ԱՄՆ-ում օրենքի ուժով ցեղասպանությունը ճանաչելուն: Պահանջատիրության համար յուրաքանչյուր հայ Հայաստանում և որևէ երկրում կարող է հայց ներկայացնել տեղական դատարան և պահանջել պապերի կալվածքները: «Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը՝ պահանջատիրության իրագործում չէ: Մեր կալվածքների, սեփականությունների և ունեցվածքի պահանջով պետք է դիմել տեղական դատարաններ, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան, իսկ ՀՀ-ը՝ միջազգային դատարան, ինչը սակայն չի արվում»,- ցավով նշում է նա:
Ի դեպ, Հարութ Սասունյանը ԱՄՆ-ի նախագահ Ջո Բայդենին ուղղված հայակական շրջանակների շնորհավորանքների մասին հետևյալը նշեց. «Սա այն հարցն էր, որի շուրջ համախմբվել էր հայությունը, և որը տարաձայնություններ չառաջացրեց: Շնորհակալական նամակներ են ուղարկվել Սպիտակ տուն, հայության երախտագիտության խոսքերն են տպագրվել ամերիկյան մամուլում»,- ավելացնում է Հարութ Սասունյանը:
Ի՞նչ ազդեցություն կունենա Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը հայության վրա, ամերիկաբնակ երիտասարդ իրավաբան Մովսես Ալաջաջյանը նշում է. «Գուցե ցեղասպանության ճանաչումը լավ անդրադարձ ունենա հատկապես Թուրքիայի վրա, քանի որ այդ երկիրը կմաքրագործվի ՝ ընդունելով իր մեղքերը՝ դառնալով առաջադեմ երկիր»։
Հարցին, թե համաշխարհային ճանաչումից հետո ինչպիսին կլինի հայկական Սփյուռքը, Մովսես Ալաջաջյանն ասում է. «Հատկապես այսօր Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը կմիավորի ու կամրապնդի սփյուռքը»։
