Աշխատել արգելվում է ծեծել․ որտե՞ղ է «խորհրդարանական» ստորակետը
Հայաստանի տարբեր գումարումների խորհրդարաններից յուրաքանչյուրն ունեցել է իր առանձնահատկությունը։ 8-րդ գումարման խորհրդարանն ընդամենը կես տարի է աշխատել ու, այսպես ասենք, դեռ ձևավորում է իր դիմագիծը։ Չնայած կարճ աշխատաքնին՝ հասցրել է ակտիվ ու աղմկոտ մի քանի դրվագներ գրանցել՝ թեժ բանավեճերից մինչև քվեարկություններ։
Հայաստանի 8-րդ գումարման խորհրդարանը հավակնում է նվաճել «ամենաաղմկոտի», տիտղոսը: Թեև հազիվ կես տարի է աշխատել, բայց թեժ միջադեպերի ու լարված իրավիճակների պակաս չի ունեցել։ Համենայն դեպս՝ անվտանգության աշխատակիցները հաճախ են եղել ԱԺ նիստերի դահլիճում:
«Ես ներս եմ հրավիրում անվտանգության աշխատողներին, խնդրում եմ կարգ ու կանոն հաստատել դահլիճում:
Առաջին միջադեպը խորհրդարանում գրանցվեց օգոստոսին․ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Աննա Մկրտչյանին անվտանգության աշխատակիցներ դուրս հանեցին դահլիճից: Այս միջադեպն այնքան լարված ընթացք ունեցավ, որ գրանցվեցին անգամ թեթև վնասվածքներ:
«Ծեծ ու ջարդ, Աննա թակում է դահլիճի դուռը, Արծվիկը գոռում է «հանցագործ», Արթուր Խաչատրյանը պատմում է պատռած հագուստի մասին»:
Լարված իրավիճակներին զուգահեռ այս գումարման խորհրդարանում ավելի հաճախ են օգտագործվել զսպման՝ կանոնակարգով նախատեսված մեխանիզմները: ԱԺ նախագահի կողմից մեկ տասնյակից ավելի կարգապահական միջոց է կիրառվել՝ նախազգուշացումից մինչև ձայնի իրավունքից զրկում: Իրավիճակներից ամենաթեժը, սակայն, «թռչող շշերի» մարտն էր, առիթը՝ դավաճանների հերթական փնտրտուքը խորհրդարանում։ Թեման հրատապ է թե իշխանության, թե ընդդիմության համար:
«Փողով բանակից ազատվելը դավաճանություն է»,- շշերի մարտեր, «Արցախը ուրանալը դավաճանություն է», Գեղամին հեռացնում են ամբիոնից:
ԱԺ փոխնախագահ Ռուբեն Ռուբինյանը համոզված է՝ «Պանդորայի արկղը» երբեմն բացվում է խոսքի ազատության պատճառով: Օրենսդրական առարկայական քննարկումների փոխարեն ընդդիմադիր պատգամավորներն ամբիոնը նախընտրում են օգտագործել քաղաքական նկատառումներով ր նպատակահարմարությամբ։
«Մի հատ լռեք բոլորդ: Տեսնո՞ւմ եք, որ ասում էի՝ չարժի այս ամբողջ «Պանդորայի արկղը» բացել: Հիմա էլ տիկին Գրիգորյանը եկավ, հեսա վստահաբար՝ աչքերի փայլից երևում է մյուս պատգամավորն է գալու և սա դառնալու է ՏԻՄ ընտրությունների մի մեծ քարոզարշավ: Ես հորդորում եմ բոլորիդ Ա՝ այս ամբիոնը կոնկրետ այս պահին չվերածել քարոզարշավի ամբիոնի, Բ՝ հորդորում եմ ինձ տեղից չպատասխանել, Գ՝ հորդորում եմ իրար չվիրավորել»:
Հորդորները, սակայն, այդպես էլ մնում են անարձագանք: Աղմկոտ ԱԺ-ում «մարտերին» անգամ միանում են պատգամավորների օգնականները:
Խորհրդարանի խառնաշփոթից անմասն չեն նաև լրագրողները: Դաշտը կարգի բերելու պատճառաբանությամբ այս խորհրդարանն աչքի ընկավ ևս մեկ նորամուծությամբ. սահմանափակվեց շենքում լրագրողների տեղաշարժը։
Իսկ վիճակագրությամբ, որն ամեն նստաշրջանից հետո ամփոփում է «Պառլամետ մոնիտորինգ» ծրագիրը, խորհրդարանի աշխատանքը հետևյալ պատկերն ունի։ Ընդունված շուրջ 100 օրենքների մոտ 10 տոկոսի հեղինակը պատգամավորներն են, 90-ինը՝ կառավարությունը։
2-րդ նստաշրջանի արդյունքներով խորհրդարանի ամենաշատ «կողմ» քվեարկած պատգամավորների տասնյակում միայն «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատագամավորներն են՝ Հովիկ Աղազարյան, Մարիա Կարապետյան, Հրաչյա Հակոբյան, Մարինա Ղազարյան և Լիլիթ Ստեփանյան։ Ամենաշատ «դեմ» քվեարկողները միայն «Հայաստան» խմբակցությունից են՝ Արամ Վարդևանյան, Զեմֆիրա Միրզոևա, Անդրանիկ Թևանյանը։ Ամեաշատ «ձեռնպահ» քվեարկածների տասնյակում առաջին երկու հորիզոնականը զբաղեցնում են «Պատիվ ունեմ»-ից Աննա Մկրտչյանն ու Տարոն Մարգարյանը։
Ամենակտիվ պատգամավորների տասնյակնը միակն է, որում ընդդիմությունն ու իշխանությունը գրեթե հավասար ներկայացվածություն ունեն։
Ամենաշատ ելույթներն այս խորհրդարանում ունեցել ՝ «Քաղաքացիական պայմանագր»-ից Վահագն Ալեքսանյանը, հաջորդում են «Հայաստան» խմբակցությունից Արամ Վարդևանյանն ու Արծվիկ Մինասյանը։ Օրենսդրական քննարկումների ժամանակ ամենաշատը հարցեր ուղղել է ՔՊ-ից Սերգեյ Բագրատյանը, հաջորդ երկու տեղերում ընդդիմադիր պատգամավորներն են՝ Արամ Վարդևանյան և Թադևոս Ավետիսյան։
Իսկ ամենաշատ բացակայածների տասնյակը գլխավորում է «Հայաստան» խմբակցությունից Մխիթար Զաքարյանը։ Մեղրիի նախկին քաղաքապետը կալանքի տակ է հարուցված քրեական գործի շրջանակներում, որն առնչվում է պաշտոնեական լիազորությունները չարաշահելուն և պաշտոնատար անձի կարգավիճակ ձեռք բերելուն կամ պահպանելուն խոչընդոտող՝ իր՝ այլ պետության քաղաքացիություն ունենալու կամ ունեցած լինելու մասին տեղեկությունը սահմանված կարգով իրավասու մարմնին չհայտնելու կամ նման տեղեկությունը թաքցնելուն։