Զապել Եսայանի հուշերում նաև այսպես է արտացոլվել Թումանյան բանաստեղծի կերպարը. «Վերագնահատման ամենախիստ բովերեն Հովհաննես Թումանյանի անձը և երկը դուրս կուգան անեղծ և պայծառ»: Ժամանակի երկու վառ անհատականություններին, նրանցից մեկը` «Աքսորյալ հոգի», որ դարձավ ազատության` որպես բարձրագույն արժեքի ալեգորիկ դրսևորում, միավորել են ճշմարիտն ու բարձրագույնը։
Նրանց` Թումանյան-Զապել Եսայան առնչությունների և ուշագրավ նամակագրությունների մասին զրույցը Երևանի պետական համալսարանի ասպիրանտ Անի Օհանյանի հետ է։
