4-րդ դարի վերջին Հայոց աշխարհը բաժանվել էր երկու հատվածի. արևմտյան մասը Բյուզանդիայի ենթակայության տակ էր, արևելյան մասը՝ պարսից թագավորության: Կազմալուծված հայությանը սպառնում էր ուծացման, ձուլման վտանգը: Սուրբ Սահակ կաթողիկոսը, Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոց վարդապետը, Վռամշապուհ թագավորի աջակցությամբ, գտան հայ ժողովրդի պահպանման և ինքնուրույն զարգացման համար անհաղթելի զենքը․ ստեղծվեց հայկական գիրը և սկիզբ դրվեց հայ դպրության:
