Դա միայ հայկական երևույթ չէ։ Հայրենադարձության մղիչ ուժը հայրենիքի գաղափարն է։ Հայրենադարձությունը Խորհրդային Հայաստանում պետական կազմակերպված քաղաքականություն էր, ինչը, սակայն, հայրենադարձներին զերծ չէր պահում տարաբնույթ խնդիրների հետ բախվելուց։
Թեմային է անդրադառնում քաղաքագետ, սփյուռքագետ Վահրամ Հովյանը։ «Հայրենադարձությունն ու վերադարձածների խնդիրները Հայաստանում»՝ մաս 1-ին։