Լուսինե Վասիլյան
«Ռադիոլուր»
Հետհամագումարյան կրքեր հանրապետական ու ԲՀԿ-ական գործիչների բանավեճի ընթացքում. Հանրապետական Վարդան Այվազյանն ու ԲՀԿ-ական Լյովա Խաչատրյանն այսօր անդրադարձել են ԵԿՄ համագումարին հանրապետության նախագահ Սերժ Սարգսյանի և ԲՀԿ համագումարին Գագիկ Ծառուկյանի ելույթներին, գնահատել են ներքաղաքակն իրավիճակը, չեն շրջանցել նաև այս օրերին քննարկվող հիմանական թեմաները՝ անցում կոտակային կենսաթոշակների պարտադիր համակրգին ու առաջիկա անդամակցություն Մաքսային Միությանը:Երկու գործիչների տեսակետները հիմնականում չեն համընկել, ավելին ԲՀԿ-ական գործիչր հայտարարել է, որ համաձայն է իր հանրապետական գործընկերող դիտարկումների 90 տոկոսի հետ, բայց՝ հակառակ տրամաբանությամբ:
Ծրագրային, կառուցողական ելույթ էր՝ առողջ ուժերի հետ համագործակցելու շեշտադրումներով. այսպես է գնահատում ԲՀԿ-ական Լյովա Խաչատրյանը Գագիկ Ծառուկյանի համագումարյան ելույթը: Իսկ թե որ ուժերին է առողջ համարում, այսպես է բացատրում.« Քաղաքական ուժերի այն հատվածը, որը չի մտնում ՎՊ և ՄԻՊ նշած կատեգորիաների մեջ, որոնք չեն մասնակցում բյուջեի 70 տոկոս թալանին և պրեսկուրանտով դատարաններում որոշում ընդունելուն»:
ՎՊ բացահայտումների մասին հիշատակումը Վարդան Այվազյանին դեժավյու է հիշեցնում: ՎՊ-ն խոսել է բյուջետային միջոցների 700 մլրդ-ի ռիսկայնության, և ոչ թե թալանի մասին՝ կրկնում է: « 700 մլրդ թալանի մասին խոսելու բարբաջանք է՝ ես հստակ հայտարարում եմ»:
Իսկ վերադառնալով համագումարին՝ ԲՀԿ-կան պատգամավորին լրագրողները կրկին հիշեցնում են՝ կուսկացությունը ընդդիմություն դառնալու մասին որևէ հիշատակում չարեց, հաստատեց իր այլընտրանքային կարգավիճակը: Լյովա Խաչատրյանը չի հասկանում, թե «հիմա ընդդիմադիր եք թե ոչ» հարցն ինչու է այդքան հետաքրքրում:
«Ինձ համար գոյություն ունի երկու հասկացություն՝ իշանություն և ոչ իշխանություն: Ոչ իշխանությունը ընդդիմություն կկոչեք, թե՞ մեկ այլ բան, դրանից ոչինչ չի փոխվում»:
Իշխանության և ոչ իշխանության մոտեցումներն այսօր տարբեր են մի շարք հարցերում, օրինակ կուտակային կենսաթոշակային համակարգի պարտադիր բաղադրիչի խնդրում: Հանրապետական պատգամավոր նշում է, որ այս համակարգին անցում կատարելն այլընտրանք չունի: ԲՀԿ-ական պատգամավորը խոսում է անվստահության մասին:
«Ես չեմ ուզում հոդվածների մեջ խորանալ: Ես ասում եմ՝ ես չեմ վստահում իմ փողը այս կառավարությանը»:
Ի պատասխան՝ Վարդան Այվազյանը նկատում է՝ եթե կարծում եք , որ ձեր գումարները կառավարությանն եք վստահելու, ուրեմն օրենքից տեղյակ չեք: Այս կոնտեքսոտւմ նաև նկատում է, որ կառավարությունն այս բարեփոխման քարոզչությունը լավ չի կազմակերպել: Բացի այդ ԲՀԿ-ին կրկին հիշեցնում է 2010 թվականը, երբ քվեարկվում էր կուտակային կենսաթոշակների օրենսդրական փաթեթը:
«2010 թվականին, երբ օրենքը ընդունվեց ու սահմանվեց որ 2014-ից գործարկվելու է համակարգի պարտադիր բաղադրիչը, ԲՀԿ-ն կողմ էր այդ գաղափարախոսությանը»:
Լյովա Խաչատրյանը կրկնում է, որ վերապահումները ոչ այնքան գաղափարախոսությանը, որքան վստահության պակասին են վերաբերում, ավելին՝ տեղում փոքրիկ էքսպերիմենտ է առաջարկում:
«Մոտակա տոներից մեկը առաջարկում եմ նշենք միասին, կոչ անենք մեր համախոհներին օրինակ ապրիլի 7-ին կամ մարտի 8-ին հավաքվել հարակից հրապարակներում ու տեսնենք, թե ում վստահությունն է ավելի մեծ»:
Էքսպերիմենտին Վարդան Այվազյանը դեմ չէ, բայց կողմնակից է լուրջ քննարկումների: Պետությունը լուրջ գործընթացի ու ռեֆորմների մեջ է՝ ասում է ՀՀԿ-ական պատգամավորը: Դրանք լուրջ քննարկում են պահանջում: Օրինակ ԱԺ տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովը, որը հենց Վարդան Այվազյանն է ղեկավարում, պատրաստվում է մոտ 6 տասնյակ օրինագիծ քննարկել: ՄՄ անդամակցության հետ կապվող հիմնական հարցը՝ ինչ գնաճ է սպասվում, մասամբ իր պատասխանը պետք է ստանա նաև այս օրինագծերի քննարկման ժամանակ:
Ի դեպ, այն ապրանքատեսակները, որոնց ազդեցությունը մեր տնտեսության վրա չնչին են, գնաճ կունենան, իսկ սննդի , առաջին անհրաժեշտության ապրաքների գնաճ չի սպասվում՝ այսօր հայտարարեց Վարդան Այվազյանը:
Մաքսային միությանն անդամակցելու դեպքում առավելություններ, ըստ Վարդան Այվազյանի, մի քանիսն են: Նա կարծում է, որ տնտեսական այդ միավորի շրջանակներում Հայաստանն ավելի լավ կարող է իրացնել իր հնարավորւթյունները. Մոտ 70 տարի Հայաստանի տնտեսական ենթակառուցվածքները կապված են եղել հենց այդ տարածաշրջանին, և ոչ թե Եվրոպային: Արտքաին առևտրի կառուցվածքն իր հերթին կարող է փոխվել: Եվ վերջապես երրորդ հիմնավորումն էլ հանգամանքն է, որ ոչ պաշտոնական տվյալներով 3 մլրդ, պաշտոնականով 1.5 մլրդ տրանսֆերտների մոտ 80 տոկոսը գալիս է Ռուսաստանից: Իսկ ընդհանրապես պատգամավորը համոզված է. «Հայաստանը պետք է Ռուսաստանին նույնքան, որքան Ռուսաստանը՝ Հայաստանին: Մաքսային միության անդամ երկրների հետ բանակցային գործընթացը պետք է այնպես կառուցել, որ պահանջված լինենք այդ կառույցների համար»:
Ի դեպ, ՄՄ անդամակցության մասին Վարդան Այվազյանի դիտարկումների ընթացքում ԲՀԿ-ական պատգամավորը հիմնականում լուռ էր: Պարզվեց ՝ լռությունն այս դեպքում համաձայնության նշան չէ:
«Մենք 9 տոկոսով նույն կարծիքին ենք, բայց այն տարբերությամբ, որ ինչ ասում է պարոն Այվազյանը պետք է հակառակը հասկանալ»: