Թբիլիսիի գլխավոր ժամացույցի հայ վարպետը


Վրաստանի մայրաքաղաք Թբիլիսիի գլխավոր ժամացույցը ավելի քան 100 տարի աշխատեցնում են հայ ժամագործ վարպետները։ Հանրապետության կենտրոնական հրապարակում՝ նախկին քաղաքապետարանի շենքի ճակատին տեղադրված ժամացույցը քաղաքի սիրտն է համարում թբիլիսահայ Արթուր Հակոբյանը, ով տասնյակ տարիներ ամեն օր քաղաքի սիրտը բաբախուն է պահում:
Ամեն օր բարձրանալով քաղաքի կենտրոնում` Ազատության հրապարակում գտնվող նախկին քաղաքապետարանի, այսօր Սակրեբուլոյի (Քաղաքային խորհուրդ) շենքի աշտարակ, Արթուրը ստուգում է` ինչպես է աշխատում քաղաքի սիրտը, լսում`նրա բաբախը. «Այս ժամացույցը բոլորն են սիրում, հատկապես երբ երգում է Թբիիսո երգը (ամեն ժամագլխին): Այն քաղաքի սիրտն է, որ չպիտի կանգ առնի, միշտ պետք է աշխատի… »։
Արթուրը քաղաքի գխավոր ժամացույցի մասին հոգ է տանում այնպես, ինչպես հայրը` Արտաշ Հակոբյանը, ով ամենավատ տարիներին նույնիսկ, երբ քաղաքացիական պատերազմ էր ընթանում ամեն օր բարձրանում էր ժամացույցի աշտարակ:
«Երբեմն նրան չէին թողնում. ասում էին այստեղ կրակում են: Ի դեպ, մի անգամ էլ գնդակն է դիպել ժամացույցին: Բայց ինքը միևնույնն է միշտ գալիս էր ու լարում: Իսկապես այդ ժամանակ տանից դուրս գալը վտանգավոր էր …»:
Հիշում է քաղաքի ժամացույցի սպասարկման ներկայիս վարպետը` պատմելով նաև, որ փոքր տարիքից ժամացույցների հանդեպ սերն իր մեջ արթանացավ, երբ առաջին անգամ հայրիկի հետ բարձրացավ աշտարակ ու տեսավ, թե ինչպես է աշխատում այն. «Շատ էի ուզում տեսնել` մեխանիզմն ինչպես է աշխատում: Տպավորված էի և դրանից հետո մտադրվեցի ժամագործ դառնալ, վերանորոգում եմ, աշխատեցնում….սա սովորական, ոչ շատ բարդ մեխանիկական մեխանիզմ է»:
Այս հնագույն ժամացույցը, որ երկրում տեղի ունեցած բազմաթիվ իրադարձությունների լուռ վկան է եղել` գործել է ռուսական կայսրության Թիֆլիսի նահանգում, Առաջին ժովորդավարական հանրապետությունում (1918 թ.), խորհրդային ու արդեն նորօրյա անկախ Վրաստանում:
Գերմանական մեխանիկական այս ժամացույցը տարբեր տեղեկությունների համաձայն պատվիրել է Թբիլիսիի այն ժամանակվա քաղաքապետ Ալեքսանդր Մատինյանը (1879-1891): Սկզբնական շրջանում աշտարակի ժամացույցի սպասարկումն իրականացնում էր գերմանացի մի վարպետ, ով այնհուտև գործը վստահում է քաղաքի լավագույն հայ ժամագործներին:
Այդ տարիներին երեվանյան անվանումը կրող հրապարակում մեքենաների փոխարեն ֆայտոններ էին և քաղաքացիներն ամեն ժամագլին լսում էին հնչող զանգի ձայնը: Այսօր դրան փոխարինում է քաղաքի հիմնը` Թբիլիսո երգը: