Ադրբեջանի «սև ցուցակում» հայտնվելը բոլորին չէ, որ վախեցնում է: Արցախ այցելել ցանկացող զբոսաշրջիկները չեն պատրաստվում հրաժարվել Արցախը տեսնելու իրենց ցանկությունից: 2017-ի առաջին եռամսյակում Արցախ է այցելել մոտ 2000 մարդ:
«Տատիկս մահից առաջ մեզանից խոստում առավ, որ մենք պետք է անպայման այցելենք այստեղ։ Հիմա մենք այստեղ ենք ու հասկանում ենք, որ տատիկս շատ քիչ տոկոսն է մեզ պատմել այս երկրի մասին»:
Մեր զրույցին խառնվում են Սևանի հետ Արցախ այցելած նրա ընկերները, ովքեր հայկական արմատներ չունեն: Մարկն ասում է, որ մինչ այստեղ գալը, երբ իր ընկերները տեղեկացել էին, որ գալու է Արցախ, առաջին արձագանքին այն էր, թե արդյոք չի՞ վախենում։ Սակայն Մարկն ասում է, որ վախենալու ոչինչ չկա:
«Ինչից և ումից պետք է վախենալ այստեղ։ Բոլորը զինվոր են ու պատրաստ են հողը պաշտպանել ու դա բավական է, որ դու քեզ ապահով զգաս: Ես այստեղ ինձ տանն եմ զգում, սա իմ հայրենիքն է, բոլորը ինձ ծանոթ են թվում, նույնիսկ շատ անծանոթ մարդկանց դեմքերը ծանոթ են թվում»:
Նրանց հարցնում եմ արդյո՞ք չեն վախենում, որ կհայտնվեն Ադրբեջանի տխրահռչակ սև ցուցակում: Տղաները ժպտում են ու ասում՝ եթե վախենային, ապա Արցախ չէին այցելի: Նրանցից մեկն էլ նկատում է, որ հյուրանոցի ազատ համարներ մեծ դժվարությամբ են գտել, քանի որ բոլորն արդեն նախապես պատվիրված է եղել: Կանադայի համահայկական հիմնադրամի ատենապետ Մկրտիչ Մկրտչյանն էլ, ով պարբերաբար է այցելում Արցախ, այս անգամ եկել էր մայիսյան եռատոներին մասնակցելու:
«Ռադիոլուրի» հետ զրույցում նշում է, որ ամեն անգամ այցելելով Արցախ նորովի է բացահայտում երկիրը:
Դեռ նախորդ տարի՝ ապրիլյան դեպքերից հետո շատերն էին ասում է, որ կնվազի Արցախ այցելող զբոսաշրջիկների թիվը, հատկապես, երբ Ադրբեջանն սկսեց կոշտացնել դիրքորոշումը Արցախ այցելող արտասահմանցիների նկատմամբ: Բայց պաշտոնական տվյալները այլ պատկեր են ցույց տալիս։ Վիճակագրության համաձայն՝ 2016 թվականին Արցախ այցելած միջազգային զբոսաշրջիկների ավելի քան 90 տոկոսը (91%-՝ 12784 մարդ) եկել են հանգստի և ժամանցի նպատակով։
Իսկ այս տարվա առաջին եռամսյակի տվյալներով՝ Արցախ է այցելել հազարից ավելի (1076) զբոսաշրջիկ՝ նախորդ տարվա առաջին եռամսյակի համեմատ 100- ով ավելի (969-ի դիմաց)։
Արցախ այցելում են աշխարհի տարբեր երկրներից, առաջին տասնյակի մեջ են մտնում ՌԴ, Ֆրանսիան Գերմանիան, Լիբանանը, Ուկրաինան, Կանադան և Չինաստանը։ Իհարկե՝ այս թիվը կարող էր շատ ավելին լիներ, քանի որ չլուծված հակամարտությունը, ինչ խոսք, իր դերը խաղում է, բայց զբոսաշրջության աճ կարելի է ապահովել նաև այս պայմաններում:
Զբոսաշրջիկին պետք է գրավել Արցախի մշակույթով, պատմական վայրերով ,խոհանոցով ու հյուրասիրությամբ: Ի դեպ՝ Ադրբեջանի ԱԳՆ կայքէջում հրապարակվել է տխրահռչակ «սև ցուցակի» թարմացված տարբերակը, որտեղ ներառված են Արցախ այցելած հարյուրավոր օտարերկրյա քաղաքացիների անուններ:
Հատկանշական է, որ 2017թ. ցուցակը համալրվել է 4 տասնյակ անուններով, որոնք վերջին ամիսներին Արցախում տեղի ունեցած սահմանադրական բարեփոխումների հանրաքվեի դիտորդներն ու բլոգերների կոնֆերանսի մասնակիցներն են: Իսկ ըստ պետությունների բաշխվածության՝ Ադրբեջանի «սև ցուցակում» ամենաշատը ներառված են ՌԴ, Գերմանիայի, Իտալիայի, ԱՄՆ եւ Ֆրանսիայի քաղաքացիներ:
