«Հոս տեղ զգում ես, որ հայ ես».Հունաստանից հայրենիք վերադարձած վարպետ Մանուկի պատմությունը
Վերադարձ հայրենիք՝ տասնամյակներ անց: Մեր հերոսը Հունաստանից Հայաստան տեղափոխված գործարար է, ով չնայած այլ երկրներում ապրելու հնարավորություն ուներ, սակայն, նախընտրեց Երևանն ու Հայաստանյան դժվարությունները: Լիաբանան, Կանադա, Հունաստան, Հայաստան. Մանուկ Աղազարյանն իրեն հանգիստ ու ապահով է զգում միայն հայրենիքում: Ու մինչ մեր հայրենակիցներից շատերը հեռնաում են Հայաստանից, Մանուկն արտասահմանում գտնվող իր ընկերներին կոչ է անում վերադառնալ, ապրել ու աշխատել հայրենիքում:
Ապրել, թերկուզ և գոյատևել Հայաստաում ու ամենակարևորը հարմարվել նորանկախ հայրենքի դժվարություններին: Լիբանան Կանադա Հունաստան ու Հաայստան : Արդեն երկու տարի է, ինչ Մհեր Մկրտչյան փողոցի մի փոքրիկ անկյունում հանգիստ ու ամենակարևորը ապահով աշխատում է զրուցակիցս՝ Մանուկ Աղազարյանը: Մհեր Մկրտչյան 6 հասցե՝ կոշիկի ու կաշվե իրերի վերանորոգման փոքրիկ կետ: Մանուկի ձեռքում նոր շունչ է ստանում կաշվե իրերից պատրաստված ցանկացած իր: 18 տարի շարունակ բեյրութահայ ու Հունաստանում բնակվող զրուցակիցս ընտանիքի հետ իր հանգիստն անցկացրել է հայրենիքում:
18 տարի շարունակ Երևանից Աթենք է վերադարձել՝ հստակ գիտակցմամբ՝ մի օր անպայման վերադառնալու է՝ մշտական բնակության: Արդեն երկու տարի է, որ Մանուկ Աղազարյանը Երևանում է՝ վրացահայ կնոջ, Կանադայում ծնված երկու դուստրերի հետ:
Աթենքը վերջնականապես լքելու պատճառն իհարկե Հունաստանի տնտեսական ծանր վիճակն էր: Հատկապես, որ երեխաներն արդեն մեծացել էին: Հայաստանում ապրելու կամ չապրելու մասին խոսք չի էլ եղել, ամեն ինչ կանխորոշված էր, երեխաներն արդեն հարմարվել են.
«Շատ գոհ են, արդեն իրենք են ինձի ստիպում, որ հոս մնամ: Շատ են սիրում իրենց Հայաստանը, հայրենիքը: Չեմ ուզում, որ երեխաներս օտարության մեջ մեծանան: Ես 18 տարի ապրել եմ Հունաստանում, այժմ աղջիկներիս բերի ու եկա Հայաստան»:
Մանուկը կաշվե իրերի ՝ կոշիկների ու ոչ միայն վերանորոգմամբ 18 տարի Հունաստանում է զբաղվել: Կանադայում բնակվելիս տեսել է, որ կոշկակարները այցեքարտեր են բաժանում, սա գովազդի յուրօրինակ տարբերակ է, ինքն էլ նախ Աթենքում, հետո արդեն Երևանում է փորձը կիրառում: Հաճախորդների պակաս արդեն չունի, գովազդի՝ ընտրած տեղական արդյունք տալիս է
«Փառք Աստծո, գործերը կամաց-կամաց ավելի լավ են գնում: Հաճախորդները միշտ գալիս են, և նույն հաճախորդները նորեն գալիս են, և ուրիշներուն են ուղարկում: Այցեքարտեր նորից բաժանում եմ, հազար հատ նորեն պատվիրած եմ, մի քանի օրից պիտի գնամ, բերեմ: Ավտբուսների մեջն ալ եմ դնում, որ գնում գալիս եմ, երկու հատ դնում եմ: Ռեկլամը օգնում ա: Զանգում են, հարցնում են, կան, որ հեռվից գալիս են: Աշտարակից ունեմ հաճախորդ»:
Մանուկն ինքն իր ձեռքով է վերանորոգել վարձակալած արհեստանոցը, նեղլիկ սենյակում կարգուկանոնով դասավորել է Աթենքից Երևան հասցրած հաստոցները: Դրանց մի մասը, շատ ծանր լինելու պատճառով, Հունաստանում է թողել: Կոշիկների վերանորոգում, լայնացնում, նեղացնում, ձևաուգունափոխում, կրունկների կարճացում: Այն ծառայությունները, որոնք մատուցում է Մանուկը, դժվար է մի քանի բառով թվարկել: Իր կատարած աշխատանքի որակի վրա վստահ է ու լավատես.
«Ես գույնը փոխել եմ, որ Հայաստանում մեկը չի անում, զամշի գույնն եմ փոխել, սրճագունից արել եմ սև: Կոշիկները լայնանցում ենք, վերի մասը, տակի մասը: Կնիկներուն կոշկիները, որ ունեն կոճեր, ոսկոր, որ աճում է, նորեն սարքեր եմ բերել , որ դնում ենք, ոսկորին տեղը բացում»:
Մանուկի շրջապատում շատերն Էին ասում՝ Հայաստանում դժվար է բիզնեսով զբաղվելը, ավելի լավ է ուրիշ երկրում ապրել: Զրուցակիցս, սակայն, չլսեց շրջապատին ու արդեն երկու տարի է աշխատում է հայրենիքում: Հարկային մարմինների հետ կապված դժվարությունների, աշխատանքի խոչընդոտներ երկու տարվա մեջ չեն եղել: Յուրաքանյչուր ամիս 6500 դրամ վճարում է ու հանգիստ աշխատում: Հայաստանից գոհ է, քանի որ հենց սկզբից որոշել էր, որ հայրենքում պետք է ապրի, անհրաժշետության դեպքում նաև գոյատևի ու հարմարվի կյանքի դժվարությունների հետ:
Լիաբանան, Կանադա, Հունասատն ու Հայաստան, որտեղ է ամենապահովն իրեն զգում զրուցակիցս.
«Հայաստան: Ես զգում եմ, որ իմ հայրենիքս է, որ իմ ոտերիս տակի հողը ամուր է, հոս տեղ զգում ես, որ հայ ես: Ճամփաներով, որ քայլում ես, զգում ես, որ հայ ես, ոչ մեկ չի ասում, դուն ուրդեղեն ես, կամ չի ասում, ինչ ես անում ստեղ: Իմ երկիրս ա, շատ ուրախ եմ, էստեղ ավելի հանգիստ եմ: Մեկը, որ ստեղ տուն ունի, շատ հանգիստ ա: Ստրես չկա: Ես հիմա երկու տարի է, ստեղ եմ, ես ճնշումի հիվանդ եմ, Հունաստանում ճնշումս միշտ բարձր էր, փառք Աստծու, էստեղ, որ ստրեսը չկա, ճնշումս էլ շատ հավասարված ա»:
Զրուցակիցս Հայաստանից հեռացողներին առաջարկ, հորդոր ու կոչ ունի.
«Առաջարկում եմ, որ վերադառնան հոս, գործ դնին, որ ժողովուրդն աշխատի, ես ալ շատ –շատ եմ լսել հայաստանցիներից, որ արդեն օտարության մեջ են: Ես հայաստանցի չեմ, բայց ուզում եմ իմ հայրենիքի մեջ ապրեմ, և եկել եմ՝ վերջնական ապրելու, մենք 18 տարի առաջ տուն ենք գնել հոս-տեղը և եկանք հաստատվեցանք»:
Իսկ ինձ մնում է մեկ անգամ ևս հիշեցնել լիբանանահայ Մանուկ Աղազարյանի փոքրիկ , բայց խնամքով դասավորված արհեստանոցի հասցեն՝ Մհեր Մկրտչյան 6՝ էկոնոմիկայի նախարարության շենքի դիմաց:
