Հունվարի 2-ից Եվրասիական տնտեսական միությունը գործում է, իսկ Հայաստանն այդ կառույցի լիիրավ անդամ է : Անդամակցության տնտեսական ու սոցիալական արդյունքները կանխատեսումների դաշտից տեղափոխվում են իրական դաշտ ու առաջիկա ամիսներն արդեն որոշակիորեն կուրվագծեն, թե որ սպասումներն էին ավելի իրատեսական: Տնտեսական արդյուքներից բացի ՝ մասնագետները մտավախություններ ունեին մեկ այլ հարցում: Տարբեր, այդ թվում հիմնարար ազատություններին վերաբերող ցուցանիշներով, ԵՏՄ գործընկերները զիջում են Հայաստանին:
Տնտեսական հզորությամբ, ՀՆԱ-ի չափով Հայաստանը ԵՏՄ երկրների հետ լուրջ մրցակցության մեջ չէ, փոխարենը իր նոր գործընկերոներին մեր երկիրը գերազանցում է, օրինակ, մամուլի ազատության ցուցանիշով:
Ոլորտի մասնագետների կանխատեսումներն այն հարցի շուրջ, թե ինչպես կանդրառառնա նոր միությանը Հայաստանի անդամակցությունը մեր երկրում խոսքի ու մամուլի ազատության վրա, լավատեսական չեն:
Խոսքի ազատության պաշտպանության կոմիտեի նախագահ Աշոտ Մելիքյանն օրինակ կցանկանար, որ նոր միության անդամակցությունը որևէ կերպ չազդեր խոսքի ազատության հայաստանյան իրավիճակի վրա, բայց, ասում է՝ սա իդեալիստական մոտեցում կլիներ: Փորձագետի ակնկալիքները հիմնկանաում վտանգների տեսքով են, քանի որ միությանն անդամակցող բոլոր երկրների համեմատությամբ ՝ խոսքի ազատության առումով Հայաստանի ցուցանիշներն առայժմ լավագույնն են:
«Բոլոր թերություններով, դժվարություններով հանդերձ, դուք գիտեք, որ մեր կազմակերպությունը միշտ քննադատաբար է մոտենում իրավիճակին, բայց օբյեկտիվորեն պետք է արձանագրենք, որ Հյաստանում խոսքի ազատության վիճակն ամենալավն է այդ երկրներից»:
Հնարավոր տարբերակները երկուսն են՝ կամ Հայաստանն է ընդօրինակում վատ փորձը ու մուտ տալիս վատ բարքերին, կամ հակառակը ՝ Հայաստանի օրինակը ուղենիշ է դառնում միության մյուս՝ ազատությունների հարցում մեզ զիջող երկրների համար:
«Վատը, ցավոք, ավելի շուտ է ընդօրինակվում, իսկ վատը ավելի շատ է այդ երկրներում, քան լավը: Իհարկե, լավ կլինի, որ հակառակը տեղի ունենա, բայց ես հոռետես եմ այդ հարցում»:
Գրեթե նույն վիճակն է նաև կոռուպցիայի ընկալման առումով: Հայաստանն այս ցուցանիշով նույնպես գերազանցում է եվրասիական գործընկերներին:
Ընդհանրապես, կոռուպցիայի ընկալման համաթվով, բացի բալթյան հանրապետություններից ու Վրաստանից, հետխորհրդային մյուս բոլոր երկրները շարունակում են զիջել Հայաստանին: Զիջողների թվում են նաև Եվրասիական տնտեսական միության անդամ 3 երկրները: Սա նշանակում է, որ ԵՏՄ-ում մեր գործընկեր պետությունները՝ Ռուսաստանը Ղազախստանն ու Բելառուսն ավելի կոռումպացված են, քան Հայաստանը: Այդ ընկերակցությամբ որքանով է հաջողելու Հայաստանը կոռուպցիայի դեմ հետագա պայքարը. Թրանսփարենսի ինթերնեշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոնի ղեկավար Վարուժան Հոկտանյանը մեծ լավատեսություն չունի: Ասում է՝ Հայաստանն այդ միության մեջ ամենահզոր տնտեսությունը կամ քաղաքական ամենամեծ կշիռն ունեցող երկիրը չէ, որ կարողանա վարքագծի կանոններ թելադրել:
«Ես առանձնապես չեմ հավատում , որ Հայաստանը կդառնա լիդեր, իսկ մյուս երկրները կփորձեն հասնել Հայաստանին: Ավելի շատ վտանգ եմ տեսնում, որ հակառակը տեղի կունենա»:
Բայց նաև Վարուժան Հոկտանյանը կողմնակից չէ միանշանակ եզրահանգումներ անելուն: ԵՄ-Հայաստան հարաբերություններն ավարտված չեն ու եվրոպական համագործակցությունը հուսադրում է, որ հնարավոր բացասական ազդեցությունը կչեզոքացվի:
«Եթե մենք ունենայինք փակ համակարգ, որը չփոխազդեր համաշխարհային դերակատարների հետ, իմ կանխատեսումներն ավելի հոռետեսական կլինեին: Բայց հույս ունեմ, որ մեր համակարգը վերջնականապես չի փակվի և մենք մեծ նահանջ չենք ունենա»:
