Մրգաշատցի թռչնաբույծը փոխում է հավերի ու հնդկահավերի ավանդական տիպը, ավելացնում քաշը, բարելավում մսի համը
Սպիտակափետուր թռչուն սև թռչնամսով. հավերի այս տեսակները մրգաշատցի թռչնաբույծ Նվեր Հովհաննիսյանը ստանում է տարբեր ցեղատեսակի ընտանի թռչունների տրամախաչումից: Նա անասնաբույծ-անասնաբույժ է և մասնագիտական հմտությունները ներդրել է ընտանի թռչունների նոր տեսակներ ստանալու գործում: Տրամախաչման եղանակով փոխել է նաև հնդկահավերի տեսակները: Հովհաննիսյանի թռչնանոցում շուրջ 300 թև թռչուն կա:
Նվեր Հովհաննիսյանը նկուղի մի հատվածում փոքրիկ ինկուբացիոն կայան է ստեղծել ու ընտանի թռչուններ է բազմացնում՝ հիմնականում հավեր ու հնդկահավեր: Սակայն դրանք սովորական ցեղատեսակի չեն, այլ հիբրիդ թռչուններ, որոնք տարբերվում են ավանդական եղանակով ստացված թռչուններից: Թռչնաբույծը մասնագիտական կարողությունները բարելավել է դեռ թռչնաբուծական ֆաբրիկայում աշխատելու ընթացքում, որտեղ էլ զբաղվել է ինկուբացիայով:
«Դա իմ հիմնական մասնագիտությունն է, 1992թ-ից զբաղվում եմ թռչնաբուծությամբ: Նախկինում աշխատել եմ թռչնաբուծարանում` որպես ինկուբացիոն կայանի վարիչ, հիմնականում զբաղվում եմ մայրական կազմի հիմնմամբ, հավերի տեսակների բազմազանությամբ և հնդկահավերի հիբրիդների ստեղծմամբ ու աճեցմամբ»:
Տրամախաչման եղանակով ստացված թռչունները տեղականից տարբերվում են քաշով ու մսի համով: Անասանաբուծական գիտելիքները գործնականում կիրառելով՝ Նվեր Հովհաննիսյանը աստիճանաբար հասել է այն նպատակին, երբ բիզնեսը եկամտաբեր է: Հիբրիդ թռչուններն ունեն տեղական հնդկահավերի արտաքին տեսքը, բայց մի քանի անգամ գերազանցում են քաշով:
«Այսինքն ես ստացել եմ ավելի մեծ քաշով թռչուններ՝ տեղականը խաչասերելով բրոյլերների տարբեր տեսակների հետ, ստացել եմ այն համային հատկությունը, որը բնակչությունը պահանջում է և ցանկանում: Բրոյլերի համային հատկությունները իմ ստացածի կամ տեղականի համեմատությամբ շատ տարբեր են»:
Բրոյլեր տեսակի թևավորներն ավելի արագ են աճում, բայց նրանց մսի համը զիջում է տեղական ցեղատեսակների համին: Սա պայմանավորված է թռչունների կենսաբանական առանձնահատկություններով:
«Բրոյլերը մսատու սորտ է, որի մկանային համակարգն այնպես է դասավորված, որտեղ չկան ճարպային հանգույցներ, հետևաբար՝ այն ավելի չոր միս է, որն այնքան էլ հաճելի չէ մարդու քիմքին»:
Հիբրիդ արու հնդկահավերի քաշը հասնում է մինչև 16 կիլոգրամի, իսկ բրոյլերի քաշը՝ մինչև 32 կգ-ի: Թռչնաբույծը հնդկահավերը վաճառում է, երբ դրանց քաշը հասնում է 5-6կգ-ի։ Ասում է՝ փոքր ճտերի վաճառքն այնքան էլ ձեռնտու չէ, քանի որ նրանք դեռ խնամք են պահանջում:
Նվեր Հովհաննիսյանի թռչնաբուծարանում շուրջ 300 թևավոր կա, 200-ը հնդկահավեր են: Թռչնանոցը փոքր է, ավելացնելու հնարավորություն չունի, ուստի մայրական կազմը 20-25 թևից չի անցնում: Հավերի տեսականին բազմազան է. ստանում է այն, ինչը պահանջարկ ունի շուկայում։
«Թռչնի գունավորումն էական չէ. ինչ գույն ուզեմ, այն էլ կստանամ: Գունավորումը ստանում եմ տրամախաչման միջոցով: Ընդունենք, թե հաճախորդն ուզում է կարմիր գույնի թռչուն, հետևաբար ես սկսում եմ զարգացնել կարմիր գույնի թռչունների աճը կամ սևն ու սպիտակը»:
Թռչնաբույծը չի սահմանափակվել միայն փետրավորների գույնը փոխելով, փոխել է նաև թռչնամսի գույնը: Նա սկսել է բուծել սև փետուրով հավեր՝ սև թռչնամսով:
«Ունեմ ճապոնական սև հավեր՝ սև մսով, հիմա ստացել եմ նաև սպիտակափետուր հավեր՝ սև մսով, որպես դիետիկ սննդատեսակ: Դա տոհմային աշխատանք է կոչվում»:
Մտնում ենք թռչնանոց, տարբեր վանդակներում տարբեր տարիքի թռչուններ են՝ դեղնակտուցներից մինչև մայրական կազմ.
«Սրանք հավերի մայրական կազմերն են, հիմնականում բրահմա ցեղատեսակներն են, որոնց և՛ փետուրն է սև, և՛ թռչնամիսը: Կան նաև սպիտակափետուրներ՝ սև թռչնամսով: Թռչունները մեկ օրականից մինչև երկու ամսական են: Սրանք 20 օրական են: Իսկ այս հնդկահավերը ընդամեը 2 ամսական են, բայց երկու ամսականի համար չափսերով բավականին մեծ են»:
Թռչնաբույծն ուշադրություն է դարձնում ոչ միայն թռչունների բուծմանը, այլև հետևում է նրանց խնամքին ու բուժմանը: Մինչև սեռահասուն դառնալը ճտերին չի ներարկում: Ասում է՝ լավ արդյունքի հասնելու համար ցանկացած աշխատանք պետք է հաճույքով անել:
