Տակառագործ ճարտարագետի ձեռքը ժամանակի զարկերակին է
Վայոց Ձորի սրտում՝ Եղեգնաձորում, արդյունաբերական նախկին հսկայի՝ տրիկոտաժի ֆաբրիկայի կողքին փոքրիկ արահետը շեղում է այնտեղ հայտնված մարդու ճանապարհն ու տանում դեպի մի վայր, որը դրսից ոչինչ չասող շինություն է: Հենց այդպես էլ ես հայտնվեցի այնտեղ:
Արհեստանոց էր: Դարպասից ներս միայն տարբեր չափի երկաթե հաստոցներ էին, որոնց ետևում աչքս շոյեցին կաղնե տակառները: Այդպիսի մեծ չափերի տակառներ տեսել էի միայն գինու և կոնյակի պահեստներում: Դրանք դեռ ապրանքային տեսքի չէին բերվել, մշակվում էին:
Իսկ վարպետը մասնագիտությամբ ճարտարագետ Հայկ Իսախանյանն է, ում միտքը մշտապես պրպտումների մեջ է: 21 տարի առաջ նա փնտրեց ու գտավ տնտեսական խնդիրները լուծելու իր ճանապարհը:
«Վայոց Ձորի մարզում հիմնական գերակա ճյուղերից մեկը գինեգործությունն է: Մենք ունենք «Արենի» տեսակի խաղող, որից մենք, մեր պապերը, մեր նախնիները պատրաստել են բարձրորակ գինի: Ես լինելով ինժեներ՝ երկար տարիների փորձով, մտածեցի, որ կարելի է դնել տակառների արտադրնություն: Բոլոր հաստոցները ինքս եմ պատրաստել, գնված չեն: Երկաթները հավաքել եմ փողոցից, գնել շուկայից, Պարսկաստան գնացող հին մեքենաներ եմ գնել, ձևափոխել ու պատրաստել տակառի արտադրություն»:
Հայկ Իսախանյանը մի պահ կտրվում է աշխատանքից ու եկվորիս բացատրում հնագույն արհեստների վերկանգնման կարևորությունը՝ տակառագործությունից մինչև գորգագործության մեջ կիրառվող բնական ներկերը:
«Մեր հին արհեստները, որով զբաղվել են մեր պապերն ու փոխանցել մեզ, շատ-շատերը կորել են: Օրինակ՝ նախկինում պապենական ձևով խալու թել են ներկել, հիմա վերացել է, մեզ անհրաժեշտ է, որ ձեռք բերենք՝ չկա: Մենք դրեցինք տակառների արտադրությունը, տարեցտարի ավելացրեցինք արտադրական ծավալը, ունեինք մինչև 8 բանվոր: Այն նպաստները, որ հիմա տալիս են մարդկանց, կարելի է ռացիոնալ օգտագործել՝ բավարար է տնտեսությունը վերականգնելու համար, առանց լրացուցիչ միջոցների: Որպեսզի գյուղացին 18000 դրամ նպաստ ստանա մորթեց իր անասունները: Հիմա գյուղացին գյուղացու նման չէ, ոչ հող է մշակում, ոչ անասուն պահում»:
Նպաստ ստանալու փոխարեն Հայկը շարժել է միտքն ու ձեռքն առել արհեստագործական գործիքները: Սկսել տակառից: Վայոց Ձորի արևի տակ հասունացող խաղողներից ստացված գինիները տարիներ շարունակ պահվել են Հայկի ձեռքերով պատրաստված ու նորոգված 5 լիտրից մինչև մեկ տոննա տարողությամբ տակառներում։ Հիմա պատրաստվում է տակառների տարողությունը հասցնել 10 տոննայի:
Արհեստանոցում մի քիչ ընտելանալուց հետո նկատեցի, որ իմ շուրջ բոլորը փայտից պատրաստված տարբեր իրեր են, ժամացույցներ, լուսամփոփներ, կենցաղային տարբեր իրեր: Հայկ Իսախանյանը 2-րդ կյանք է պարգևել փայտին:
«Սա ընկուզենու փայտից ժամացույց է, շատ գեղեցիկ է: Ես պատրաստում եմ նաև հուշանվերներ, շշերի, գինու հետ կապված շատ նմուշներ, եթե դուք նկարագրեք, թե ինչ եք ուզում՝ ես կպատրաստեմ: Սա բար եմ պատրաստել, սեղան, աթոռ, տակառով սեղան: Այ սա, եթե կախես միջանքում, շատ գեղեցիկ կլինի՝ սև պոպոքից է»:
Սև ընկուզենուց պատրաստվածը փայտե ջահեր էին, ճանապարհներից հավաքած մետաղե ջարդոններից էլ ձիթհան է պատրաստել. «Այս սարքը սեմուշկան առանձնացնում է կճեպից, սա մաղն է՝ մաղում է, լցնում ձեթի սարքի մեջ: Այս սարքի միջոցով կարելի է ամեն ինչից ձեթ ստանալ»:
Հայկ Իսախանյանին չի մտահոգում 21 դարի նոր տեխնոլոգիաների զարգացումը, որը ժամանակի հրամայականով փոխում է մարդու կյանքը: Նա գիտակցում է՝ էկոտուրիզմի զարգացման հիմքում մոռացված հինն է, հնագույն արհեստները: Հայկն ամեն առավոտ սիրով է մտնում իր ինքնաշեն արհեստանոցը, ձեռքը վերցնում փայտն ու անցնում գործի՝ ձեռքը պահելով ժամանակի զարկերակի վրա, որի զարկերը զուգակցվում են իր ստեղծած փայտե ժամացույցների համաչափ թկթկոցներին: