Շատ տխուր, տհաճ միջադեպ է, որին խնդիրներ ունեցող երեխաներն ու նրանց մայրերը հանդիպում են ամեն քայլափոխի. Ակվատեկի միջադեպի հետքերով
Վանաձորցի մի խումբ հաշմանդամություն ունեցող երեխաների արգելել են մտնել հանրային տարածք՝ պատճառաբանությամբ, որ նրանք կխանգարեն տարածքում գտնվողների հանգիստը: Մինչ սոցիալական հարթակներում դատապարտում են տեղի ունեցածը, հաշմանդամություն ունեցող անձանց շահերի պաշտպանությամբ զբաղվող կառույցներն այն խտրականություն են համարում՝ հաշմանդամության հիմքով: Հանրային տարածքի ղեկավարությունից մինչ օրս չի եղել որևէ պաշտոնական պարզաբանում կատարվածի վերաբերյալ:
Օգոստոսի 6-ի առավոտյան հաշմանդամություն ունեցող մի խումբ երեխաներ` կամավորների ուղեկցությամբ Վանաձորից ուղևորվել են մայրաքաղաքի Ակվատեկ փակ ջրային համալիր: Երազանքի ուղևորությունը, սակայն, ավարտվել է Ավատեկի դարպասների մոտ: Սկզբում ասել են մուտքավճարը 2500 դրամ է, հետո պարզվել է՝ 4000 դրամ են վճարելու: Դրան էլ են համաձայնել: 30 րոպե սպասեցնելուց հետո, երեխաներին այդպես էլ թույլ չեն տվել մտնել ջրային համալիրի տարածք՝ առաջարկելով «Վալենսիա» համատեղ ձեռնարկության կազմում գտնվող Ջրաշխարհ բացօթյա համալիրի տարածքը:
«Երեխաներն այնքան էին սպասում այդ օրվան, բայց շատ տխուր ու տհաճ բան է տեղի ունեցել,-«Ռադիլուր»-ին ասաց երեխաներից մեկի տատիկը, ով առաջինն էր գրառում արել այդ մասին Ֆեյսբուքում:
Հասմիկ Սողոմոնյան․ «Սպասել են երկար, մոտ 30 րոպե մնացել են: Տնօրեն ներկայացած մարդը կամավորներից մեկի հետ մտել է ներս, ասել, որ ներսում շատ մարդ կա, էս մարդիմ կխանգարեն ձեզ, դուք էլ իրենց, դրա համար մենք չենք կարող ձեզ թույլ տալ մտնել Ակվատեկ: միջադեպը շատ տխուր, տհաճ միջադեպ է, որին խնդիրներ ունեցող երեխաները, նրանց մայրերեը հանդիպում են ամեն քայլափոխի»:
Տհաճ միջադեպից հետո երեխաները հյուրընկալվել են մեկ այլ լողավազանում, վայելել հաճելի ժամանակ ու վերադարձել Վանաձոր: Ակվատեկը փակ էր և երեխաները արևի ճառագայթներից պաշտպանված կլինեին, ասում է տիկին Հասմիկը: Փաստորեն փակ տարածքի հաճախորդների ու նրանց երեխաների հաճելի ժամանցը հաշմանդամություն ունեցող երեխաների ներկայությամբ չխաթարելը զրկեց մեր երեխաներին այնքան երազած Ակվատեկ մտնելու հնարավորությունից: Նման միջադեպերն անտեսելն ու չբարձրաձայնելը վտանգավոր են ներառական հասարակության ճանապարհին:
«Դատելով այս պահին ունեցած տեղեկություններից՝ տեղի ունեցածը հաշմանդամության հիմքով խտրականություն է և պետք է իրավական հետևանքներ ունենա ընկերության համար»,- ասում է «Լիարժեք կյանք» ՀԿ նախագահ, հաշմանդամություն ունեցող անձանց հարցերով վարչապետի խորհրդական Սուրեն Մաղաքյանը: Մեր երկիրը 2010-ին միացել է հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների ՄԱԿ կոնվենցիային և ստանձնել մի շարք պարտավորություններ: 2021-ին էլ ազգային օրենսդրությամբ է ամրագրվել հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների պաշտպանությունը: Մաղաքյանը մեջբերում է ՄԱԿ կոնվենցիայի 5-րդ և հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին ՀՀ օրենքի 13-րդ հոդվածները և կարծիք հայտնում, որ այս միջադեպը մեր ներպետական օրենսդրության կիրառման յուրօրինակ քննություն է:
Սուրեն Մաղաքյան «Լիարժեք կյանք» ՀԿ նախագահ․« 5-րդ հոդվածն ուղղակիորեն բացառում է խտրականությունը հաշմանդամության հիմքով և նման խտրականությունը որակում որպես բռնություն մարդու հանդեպ, բացի այդ 2021-ին ընդունվել է հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին օրենքը, որտեղ 13-րդ հոդվածով արգելում է որևէ խտրականություն հաշմանդամության հիմքով»:
Ասել, որ վերջին տարիներին մեր երկրում փոփոխություններ չեն եղել, այնքան էլ ճիշտ չէ՝ ասում է «Հայ մայրեր» ՀԿ նախագահ Նարինե Մանուկյանը: Ներառականությունը բոլոր երկրներում էլ խոչընդոտների է հանդիպել՝ ասում է: Որպես հաշմանդամություն ունեցող երեխայի ծնող բազմիցս է բախվել նման խեթ ու դժգոհ հայացքների՝ տղայի հետ հանրային վայրեր այցելելիս: Արտերկրում, ասում է, հաշմանդամություն ունեցողին՝ երեխա, թե մեծ, ընդունում են ժպիտով ու սիրալիր, անգամ ոտքի կանգնում, ճանապարհ տալիս, եթե սրճարան կամ այլ վայր սայլակով ես մտնում: Մեր երկրում ամեն օր պայքարում ես երեխայիդ իրավունքների համար: Սոցհարթակներում, ասում է, մեկօրյա գրառումների ու դատապարտումների փոխարեն, ներառականությունը պիտի հստակ գործիքակազմերով պաշտպանված լինի: Եթե խտրականություն դրսևորողը տուգանվի, հաջորդ անգամ այդպես չի վարվի: Արմատական, բայց գործող մեխանիզմ է՝ համոզված է Նարինեն։
Նարինե Մանուկյան «Հայ մայրեր» ՀԿ նախագահ․ «Մարդը պիտի իմանա, որ եթե իր սրճարան գալիս է հաշմանդամություն ունեցող մարդ և ինքը որևէ կերպ խոչընդոտում է այդ մարդու մուտքը, հանգիստը, ինքը տուգանվելու է, ինչպես տուգանվում են ճանապարհը սխալ տեղից անցնելու համար, կարմիր գծերը կամ երթևեկության կանոնները խախտելու համար: Ծառայությունները պիտի հավասարապես հասանելի լինեն բոլորին: Այդ ժամանակ կունենանք իսկապես արագ փոփոխություն»:
«Ակվատեկ» համալիրն օգոստոսի 7-ին ֆեյսբուքյան պաշտոնական էջում պարզաբանում տեղադրեց՝ նշելով, որ երեխաների խմբի ղեկավարը ջրային գոտու հնարավորությունները վերլուծելով, տեսնելով մարդաշատ ջրային լողավազանները, որոշել է հետևել «Ակվատեկ»-ի աշխատակիցների առաջարկին և խմբի հանգիստը կազմակերպել նույն ընկերությանը պատկանող «Ջրաշխարհ» ժամանցի կենտրոնում, որն ավելի մեծ հնարավորություններ է առաջարկում հաշմանդամություն ունեցողներին: «Ջրաշխարհ»-ում հաշմանդամություն ունեցող 8 երեխաներին առաջարկվել է անվճար մուտք, ինչը գոհունակությամբ է ընդունվել խմբի ղեկավարի կողմից, սակայն անհայտ պատճառներով՝ խումբն ի վերջո մուտք չի գործել «Ջրաշխարհ»: Միջադեպին արձագանքել է նաև ՀՀ ՄԻՊ Անահիտ Մանասյանը:
«Պաշտպանը կարևորում է հաշմանդամություն ունեցող անձանց նկատմամբ ցանկացած խտրական վերաբերմունքի բացառումն ու հասարակության բոլոր անդամների համար հավասար հնարավորությունների ապահովումը»,-նշված է պաշտպանի գրասենյակի հաղորդագրության մեջ: Առաջիկայում պաշտպանի աշխատակազմը կիրականացնի դեպքի հանգամանալից ուսումնասիրություն՝ միջադեպի պատճառները պարզելու համար:
Հասմիկ Սողոմոնյանը «Ռադիոլուր»-ին տեղեկացրեց նաև, որ օգոստոսի 7-ին պարզաբանումների նպատակով, Ակվատեկ այցելության ժամանակ, տնօրինությունը, առանց զգուշացնելու, գաղտնի ձայնագրել և մոնտաժել է իր խոսքերը՝ որով իբր ինքը ներողություն է խնդրում և հրապարակել ֆեյսբուքյան էջում: Հասմիկ Սողոմոնյանը պատրաստվում է այս մասին տեղեկացնել ՀՀ ՄԻՊ գրասենյակին:
