44-օրյա պատերազմում զոհված զինծառայողներից 27-ի ընտանիքում 2022 թվականին համալրում է սպասվում
2021 թ-ին Հայաստանում անպտղության հաղթահարման բարենպաստ ցուցանիշներ են գրանցվել, բայց պտղաբերության ցուցանիշը շարունակում է ցածր մնալ։ Խնդրի հաղթահարման նպատակով իրականացվող մի ծրագրի շնորհիվ էլ նորից երեխաներ կունենան 27 զոհված զինծառայողների մայրեր։
Հունվարի 6-ին լույս աշխարհ եկավ արցախյան 44-օրյա պատերազմում զոհված Մանվել Մանուչարյանի եղբայրը՝ Էմմանուել Մանուչարյանը։ Զոհվածների ընտանիքներում նոր ծնունդների մասին 2022-ին դեռ շատ կլսենք։ Զոհվածների մայրերից 27-ը այս տարի նորից բալիկ կունենան վերարտադրողական բժշկության ծրագրի շնորհիվ։
Պատերազմից հետո այս ծրագրին դիմած մայրերի 26 տոկոսն արդեն լույս աշխարհ են բերել իրենց փոքրիկներին, 50 տոկոսից ավելին մնում է ծրագրի շահառու։ Եվս 200 շահառու դիմել է ծրագրին։
Առողջապահության նախարարության մոր և մանկան առողջության պահպանման վարչության պետ Նունե Փաշայանը։
«Որքան իրենց երեխաններն են հերոսներ, նույնքան մայրերը, քանի որ նրանք ուժ են գտել այդ ամենից հետո հղիանալու»։
Պետությունը զոհված զինծառայողների մայրերի համար ֆինանսավորում է վերարտադրողական բժշկությունը՝ առանց սահմանափակումների»,-շեշտում է Նունե Փաշայանը։ Վերարտադրողական բժշկության բուժական գործընթացը տևում է միջինը 1.5 տարի։
«Մեզ այսօր ակտիվ կերպով դիմում են զոհված զինծառայողների ծնողները, որոնք բավականին ծանր խումբ են։ Նրանք պահանջում են հատուկ բուժական, դիագնոստիկ և հոգեբանական մոտեցումներ։ Այդ կանայք բավականին մեծ խնդիրներ ունեն, անգամ 2 հոգու մոտ քաղցկեղ ենք հայտնաբերել, բարեբախտաբար, վաղ ստադիայում»։
2021-ին անպտղության հաղթահարման բարենպաստ ցուցանիշներ են գրանցվել, բայց Հայաստանում պտղաբերության ցուցանիշը դեռ մնում է ցածր։ Այն կազմում է 1.6, իսկ պարզ վերարտադրողականության համար անհրաժեշտ է առնվազն 2.1 ցուցանիշ:
Նունե Փաշայան․ «Դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ ծնվել է 76 երեխա, ու արձանագրվել է 211 հղիություն։ Սա կապված է նաև նրա հետ, որ գրեթե 2 անգամ ավելացել է ամբողջ ծրագրի ֆինանսավորումը։ Ծրագրի նկատմամբ հետաքրքրությունն ի սկզբանե մեծ է եղել, և միայն նախորդ տարվա ընթացքում սպասարկել ենք 857 շահառուի»։
Վերարտադրողականության կենտրոնի հիմնադիր տնօրեն Էդուարդ Համբարձումյանն էլ նվազագույն թիվն է նշում՝ մեկ ընտանիքում երեք երեխա, եթե ուզում ենք երկրում իրավիճակ փոխվի․
«Պտղաբեր կանայք պետք է փորձեն 3-րդ, 4-րդ երեխան ունենալ, որպեսզի անպտղության ցուցանիշը փոխվի: Այսօր մենք ունենք այնպիսի ցուցանիշ, որ ընտանիքի պարզ վերարտադրողականությունը չի ապահովվում: Հայաստանում մեկ ընտանիքում նվազագույնը երեք երեխա պետք է ծնվի»։
Անպտղության բուժման և հաղթահարման ծրագիրը մեկնարկել է 2019 թվականի սեպտեմբերի 9-ից։ Ծրագրից կարող են օգտվել զինծառայողները և նրանց հավասարեցված անձինք, ընտանեկան նպաստի համակարգից օգտվող անձինք, որոնք ունեն 28 և ավելի միավոր, հաշմանդամություն ունեցող անձինք, եթե կնոջ հաշմանդամությունը հղիության համար հակացուցում չէ։ Շահառու կարող են լինել նաև սահմանամերձ համայնքների բնակիչնեըը, որոնց շրջանակը ծրագրի գործունեության ընթացքում ընդլայնվում է:
