Արմավիրի մարզի համայնքները խոշորացվելու են շրջանային եղանակով՝ Մյասնիկյանը դուրս է մնում Բաղրամյանի շրջանից
Արմավիրի մարզում մինչև հիմա համայնքների խոշորացում չի եղել: Այս տարի նախատեսվում է մարզի 96 համայնք միավորել 7-ում: Չի խոշորացվելու միայն ազգային փոքրամասնությամբ եզդիական Ֆերիկ գյուղը: Նախատեսվել է միավորել շրջանային եղանակով: Բաղրամյանի շրջանի Մյասնիկյան համայնքը միանալու է Արմավիր քաղաքին, գյուղացիները դեմ են կառավարության առաջարկած փաթեթին:
Մյասնիկյան համայնքը Բաղրամյանի տարածքի գյուղ է, բայց խոշորացման առաջարկված փաթեթով միանալու է Արմավիր քաղաքին: Բնակիչները դեմ են այս տարբերակին: 1983թ-ին Բաղրամյանի շրջանի կազմավորման ժամանակ գյուղը ժամանակավորապես դարձել էր շրջկենտրոն, որտեղ էլ կենտրոնացվեցին ենթակառուցվածքները: Դրանց մեծ մասը մինչև էլ Մյասնիկյանում է: Համայնքների միավորման նոր տարբերակը դժգոհությունների տեղիք է տվել.
«Հիվանդանոց ունենք, մշակույթի տուն ունենք, մանկապարտեզ ունենք, շատ սիրուն դպրոց ունենք, հարկադիրը կատարումն ապահովող ծառայությունն ունենք, էս գյուղն ափսոս է, թող մանրերը միացնեին: Բոլորովին լավ չեղավ: Արդեն առաջարկությունը կա, բայց ժողովրդի խոսքը՝ չկա, իսկ եթե մեր ժողովրդին հարցնեին, ժողովուրդը կասեր՝ ոչ»:
Մյասնիկյանում են գտնվում նաև Էլեկտրոցանցը, Գազի գրասենյակը, Փրկարար ծառայությունը, ԱԱԾ-ի Բաղրամյանի բաժինը, որոնք սպասարկում են Բաղրամյանի տարածքի գյուղերին: Կառավարության առաջարկած փաթեթով Բաղրամյան համայնքում միավորվելու են նախկին շրջանի 14 գյուղերը, բացի Մյասնիկյանից: Մյասնիկյան համայնքի ղեկավար Տիգրան Բաղդասարյանն ասում է, որ համայնքների խոշորացման նախագծերը կազմելիս հաշվի չեն նստել բնակչության կարծիքի հետ: Ինքը նույնպես համագյուղացիների դիրքորոշումն է հայտնել մարզում համայնքների խոշորացման վերաբերյալ խորհրդակցության ժամանակ, բայց առաջարկված վարչատարածքային բաժանման քարտեզը մնացել է անփոփոխ.
«Միշտ եղել է Բաղրամյան, Բաղրամյանի շրջանի մեջ ենք, թեկուզ առանձին համայնք ենք, բայց մենք ոնց որ մի խումբ լինեինք՝ և տարածքով, և ամեն ինչով հարմար էր: Իմ կարծիքով ավելի ճիշտ կլիներ Մյասնիկյանը լինի Բաղրամյանի խմբի մեջ»:
Գյուղացիները վերլուծում են կառավարության ներկայացրած փաթեթն ու եզրակացնում՝ Հուշակերտ համայքն ավելի մոտ է Արմավիր քաղաքին, քան Բաղրամյանին, իսկ Մյասնիկյանից Բաղրամյան՝ ընդամենը 8 կմ է: Մյասնիկյանցիներին դեռ անհասկանալի է, թե ինչպես է կարգավորվելու իրենց համայնքում գտնվող ենթակառուցվածքների խնդիրը, որը սպասարկում է նախկին Բաղրամյանի շրջանի գյուղերին: Հրաչ Կարապետյանին էլ է մտահոգում այս խնդիրը.
«Եթե քարակերտցիներն ու դալարիկցիները պետք է օգտվեն Բաղրամյանի «Մոր ու մանկան » բժշկական կենտրոնից, որը Մյասնիկյան գյուղում է, իսկ մենք էլ դառնանք Արմավիրին կցված բնակավայր, ապա իրենք ինչպե՞ս են օգտվելու մեր տարածքից, եթե իրենք առանձին համայնք են լինելու: Ես դա չեմ հասկանում, թե ո՞նց են քարտեզագրումն արել՝ անհասկանալի է: Շրջանը ոնց կար, թող մնար, միայն մեր գյուղն են հանում, տանում Արմավիր, մնացածը միանում է Բաղրամյան համայնքին»:
Գյուղացիները բարձրացնում են նաև շտապօգնության ու փրկարար ծառայության արագ սպասարկման խնդիրը, որի կանչերը չեն ուշանում.
«Հիմա հանել են փրկարա ծառայության համար պետք է զանգենք Հոկտեմբերյան, շտապօգնությունը՝ պիտի զանգենք Հոկտեմբերյան: Ավելի լավ չէր այստեղ մնար, մեր գյուղերը մոտիկ լինեին ու սպասարկվեին»:
«Եթե ես շտապօգնություն կանչեմ, ոչ թե մեր գյուղինն է գալու, այլ Արմավիրից, դա նորմա՞լ է, հիվանդը սպասի մինչև շտապօգնությունը գա»:
Ըստ «Համայնքների խոշորացման և միջհամայնքային միավորումների ձևավորման հայեցակարգի» Կառավարությունը հիմնավորում է վարչատարածքային բարեփոխումների արդյունավետությունը, որի արդյունքում ապահովվելու է համայնքների շարունակական զարգացումը, համայնքի կողմից առավել որակյալ և մատչելի ծառայությունների մատուցումն ու խոշարացված համայնքների միավորված ռեսուրսների օգտագործումը: Մյասնիկյանը ենթակառուցվածքների տեսակետից ավելի զարգացած, բնակչության թվով ավելի մեծ համայնք է: Վերջին տարիներին լայնածավալ աշխատանքներ են իրականացվել գյուղում՝ ասֆալտապատվել են փողոցները, վերանորոգվել է մանկապարտեզը, նորացվել են ջրագծերը, վերանորոգվում է մշակույթի տունը: Գյուղացիները մտավախություն ունեն՝ միավորումից հետո իրենց համայնքում բարեփոխումներ չեն լինի.
«Մեր գյուղը տեսան բյուջեով մի քիչ մեծ է՝ միացրին Արմավիրին, որ Արմավիրի բյուջեն էլ ավելի մեծանա: Համոզված եմ, որ դա այդպես է: Մեր գյուղում այսպիսի աշխատանքներ էլ չեն արվի, բայց Արմավիրում՝ կարվի: Իսկ եթե մնայինք Բաղրամյանում՝ հաստատ մեզ մոտ էլ կարվի»:
Համայնքի բնակիչներն առաջարկում են Մյասնիկյանին միավորել ավելի փոքր գյուղերը, որտեղ որևէ առաջընթաց չկա: Այդ գյուղերը զրկված են նաև հանրային տրանսպորտից: Հասմիկ Հակոբյանն ավելի շատ է տեղեկացված Բաղրամյանի շրջանի գայուղերի տնտեսական վիճակից.
«Եթե պետք է խոշորացվի խոշոր համայնքը՝ Հոկտեմբերյանը, թող խոշորացվեն մեր շրջանի համայնքները: Այդ բոլոր համայնքներն ավելի լավ է միանան Մյասնիկյան համայնքին, որովհետև Մյասնիկյանն ունի շատ ձեռնարկություններ, բանկեր: Թող միացնեն Արտամետը, Տալվորիկը, Վանանդը, Կողբավանը, որն ընդհանրապես կտրված համայնք է: Թող մերն էլ միանա Բաղրամյանին, ինչի՞ Հոկտեմբերյանին»:
«Էն կողմերում Հուշակերտն է, Տալվորիկը, էնքան փոքր գյուղեր կան, դրանց միացումը նպատակահարմար է: Բայց դե Մյասնիկյան ավանը 5000 տնտեսություն ունի՝ ինչո՞ւ են միացնում, կամ միացնում են՝ ի՞նչ անեն»:
Վերջին զրուցակիցս՝ Զոհրապ Փահլեվանյանն է, կողմնակից է համայնքների միավորման գաղափարին, հետաքրքրվել ու տեղեկացել է՝ համայնքների խոշորացմամբ մեքենատրակտորային կայանի հարցն է լուծվելու: Մյասնիկյանում տեխնիկայի պատճառով չմշակվող հողեր կան.
«1200 հա հող ունի Մյասնիկյանը, որից 700 հա է մշակվում: Արաքսը՝ Մյասնիկյան սովխոզը, այգեգործական սովխոզ է եղել, 70 հա տարածքի վրա միայն խաղող է եղել, իսկ հիմա մնացել է 30-35 հա՝ տեխնիկա չլինելու պատճառով»:
Համայնքների ֆինանսիստների միավորման փորձագիտական խմբի ղեկավար Վահրամ Շահբազյանն ասում է, որ համայնքների միավորման ժամանակ միջազգային կազմակերպությունների ու տարածքային զարգացման հիմնադրամի միջոցով համալրվում է մեքենատրակտորային պարկը՝ թե գյուղատնտեսական, և թե կենցաղային ծառայություն մատուցող մեքենաներով, լուծվում՝ մի շարք խնդիրներ: Խոշորացված համայնքներում տեխնիկայի ձեռք բերման նպատակով պահանջվում է նաև համայնքի ֆինանսական ներդրում՝ 5-30 տոկոսի չափով.
«Տարածքային զարգացման հիմնադրամը զբաղվում է այդ ծրագրերի իրականացմամբ, դրանցից մեկը տարբեր տիպի տեխնիկաների տրամադրման հարցն է, դա վերաբերում է գյուղատնտեսական տեխնիկային՝ տրակտորներ, կոմբայններ, տարբեր սարքավորումներ: Կա նաև կոմունալ սպասարկման որոշակի տեխնիկա, մասնավորապես՝ արտաքին լուսավության, ջրամատակարարման հետ կապված, աղբահանության ծառայությ ան հետ կապված տեխնիկա, աղբատար մեքենաներ և այլն»:
Կառավարւթյան առաջարկած համայնքների խոշորացման փաթեթով Արմավիր խոշորացվող համայնքում նախատեսվում է միավորել հարակից 9 գյուղական համայնք: Արմավիր քաղաքի բնակիչների մի մասը տեղյակ է խոշորացումից, մի մասը՝ ոչ:.
«Արմավիր քաղաքը ո՞ր քաղաքին են միացնելու, խոշորացումից տեղյալ չեմ»:
«Եթե խոշորացում, ապա փոքր համայնքներում, իսկ Արարատյան Դաշտում այդպիսի փոքր համայնքներ չկան: Լեռնային շրջաններում, սահմանային գոտիներում համայնքների խոշորացումն ավելի ճիշտ է: Բաղրանյանում էլ փոքր համայնքներ կան՝ դրանք թող միավորեն, բայց որ միացնում են Մյասնիկյան սովխոզը, մյուս համայնքները՝ ծիծաղելի է, անհեթեթություն»:
Քաղաքացին կարծում է, որ համայնքների խոշորացմամբ փորձում են ազատվել անցանկալի համայնքների ղեկավարներից: Համայնքների ֆինանսիստների միավորման փորձագիտական խմբի ղեկավար Վահրամ Շահբազյանի տեղեկացմամբ՝ խոշորացման արդյունավետության վերաբերյալ խորը և համապարփակ վերլուծություններ չեն արել, բայց դրական ցուցանիշներ կան Սյունիքի Տեղ, Գորիս, Գորայք, Սիսիան, Տավուշի Նոյեմբերյան, Դիլիջան, Կողբ համայքներում: