Մասնագիտությամբ ֆիզիկոս, Լոնդոնի թագավորական համալսարանի դոկտոր, ԱՄՆ-ի Օդագնացության և տիեզերական տարածության հետազոտությունների ազգային գործակալության (ՆԱՍԱ) աշխատակից, գործարար, «Նորարարության խթանման և հետազոտության կենտրոն»-ի հիմնադիր Մարի-Հրաչուհի Պողոսյանը ընտանյոք հանդերձ 2015 թվականից հաստատվել և բնակվում է Երևանում։ Մեր նախորդ հաղորդումներից մեկում ամփոփ ներկայացրել ենք ֆիզիկոս, տիեզերական հետազոտություններ կատարող գիտնականի ուսումնասիրությունների ընդհանուր շրջանակը։ Հաղորդումը կարող եք գտնել Հանրային ռադիոյի համացանցային պաշտոնական կայքէջում։
Այսօր տիկին Պողոսյանի հետ բացելու ենք արդիական մի թեմայի ընդգրկման դաշտը, բովանդակությունը, ուղղությունները և այլն։ Խոսքը նորարարության մասին։ 2015 թվականից Մարի Հրաչուհի Պողոսյանը գիտական հետազոտություններին զուգահեռ նաև դասավանդում է ԵՊՀ-ում, ՀԱՊՀ-ում և ՀԱՀ-ում։
Նորարարությունը կյանքի, կենցաղի, մշակույթի, գիտության, հատկապես տիեզերագիտության, և տարբեր այլ ոլորտներին առնչվող երևույթ է։ Այն հասկանալու համար պետք է նաև ծանոթ լինել համաշխարհային զարգացման արդի միտումներին։
Որպես առանձին առարկա դասավանդելու գաղափարը ծնվեց դասավանդման ընթացքում, երբ տիկին Պողոսյանը նկատեց, որ ուսանողների տեսական գիտելիքները շատ կտրված են գործնականում կիրառության հնարավորություններից։ Ի՞նչ է նորարարությունը և Հայաստանում զարգացման ի՞նչ մակարդակի վրա է գտնվում։
Նորարարության դասավանդման սկզբնական փորձը նոր գիտելիքի հետ առնչվելու այլ ուղիներ ու հնարավորություն ստեղծեց։ Ձեռնարկատիրությունը սկզբնավորվում է նորարարությունից։ Այս փուլը կայուն զարգացման հիմքն է։ Շատերը շփոթում են նորարարությունը գյուտի հետ, սակայն դա այդպես չէ։
Նորարարությունը չի սահմանափակվում նոր ապրելակերպի ստեղծումով։ Արդի աշխարհում նորարարության զարգացման մակարդակով որոշվում է երկրի զարգացման ընթացքը և տնտեսության մակարդակը։
Ավելին՝ նորարարությունը վերածվում է արժույթի։
Շատ կարևոր է պետության դերը նորարարության խթանման ու ներդրման, օրենսդրական դաշտի կարգավորման, մտավոր սեփականության պաշտպանության համար համապատասխան օրենքների մշակման ու գործադրման ուղղությամբ։ Նորարարության զարգացումն ապահովելու համար պետության պարտադիր գործառույթներից է նորարարական ֆոնդի հիմնումը։
Վստահ եմ, որ «Նորարարության խթանման և հետազոտության կենտրոն»-ի հիմնադիր, գործարար, ֆիզիկոս Մարի-Հրաչուհի Պողոսյանի այս ամփոփ բացատրությունները նորարարության վերաբերյալ՝ գործնականում նույնպես օգտակար կլինեն։