Խաչատուր Աբովյանին կարող ենք անվանել ոչ միայն արևելահայ գրական լեզվի ու գրականության, հայկական նոր դպրոցի հիմնադիր, այլև հայկական ալպինիզմի հիմնադիր։ Հենց նա` Աբովյանը, Դորպատի համալսարանի պրոֆեսոր Ֆրիդրիխ Պարրոտի խմբի հետ միասին 1829 թվականին բարձրացան Արարատի գագաթը։ Դրանից մոտ հինգ տասնամյակ առաջ` 1786 թվականին երկու շվեյցարացիներ առաջինը նվաճեցին Ալպերի ամենաբարձր գագաթը՝ Մոնբլանը` դնելով ժամանակակից լեռնագնացության սկիզբը։
Մինչ այդ մարդիկ չէին մտածում բարձունքները նվաճելու մասին։ Լեռներում բնակվում էին կամ հեթանոս աստվածները, կամ հեթանոս չարքերը։ Արարատի վրա ապաստան գտավ նաև Նոյը` այնտեղից իջնելով դեպի Արարատյան դաշտավայր։ Դժվարություններ հաղթահարելը, անկարելիին ձգտելը, հավատալն ու հասնելը սովորական են լեռնագնացի համար: Նրանց համար չկան խոչընդոտներ: Ցանկացած լանջ հաղթահարելի է, եթե կա կամք ու ցանկություն, և ով գոնե մեկ անգամ եղել է որևէ լեռան գագաթին, դրանից հետո այլևս հնարավոր չէ պատկերացնել սեփական գոյությունն առանց վերելքների:
Հենց այս մարդիկ են, որ կապվում ու նվիրվում են լեռներին: Այո, ֆանտաստիկ ձգող ուժ ունեն լեռները ու ինչքան դժվար է լինում վերելքը, անքան ավելի սիրելի է դառնում հաղթահարված բարձունքը։ Լեռնագնաց դառնալու համար պետք է շատ սիրել լեռները, ունենալ կատարյալ ֆիզիկական, հոգեբանական պատրաստվածություն, և, որ ամենակարևորն է, արկածախնդիր ոգի ու կամքի ուժ:
Եթե ունեք այդ ամենը` վերցրեք համապատասխան հագուստ և կոշիկներ, ուսապարկ՝ անհրաժեշտ պարագաներով ու շարժվեք Ձեր երազանքի ուղղությամբ: Զրույց ՀՀ Ֆիզկուլտուրայի և սպորտի վաստակավոր աշխատող, Հայաստանի ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի պետական ինստիտուտի պրոֆեսոր, ԽՍՀՄ «Պատվավոր լեռնափրկարար» Աղվան Չատինյանի և Հայաստանի ալպինիզմի և լեռնային տուրիզմի հայկական ֆեդերացիայի անդամ Էդուարդ Մկրտչյանի հետ:
