Հայ երաժշտության պատմության մեջ եղան գործիչներ, որ ազգային նվագարանների ոչ միայն կատարողական դպրոցներ ստեղծեցին, կատարելագործեցին նվագարանները, այլև ստեղծեցին նոր երաժշտական ստեղծագործություններ այդ նվագարանների համար։
Գուրգեն Միրզոյան, Խաչատուր Շիրակյան, Արտեմ Մեջինյան, Սողոմոն Սեյրանյան, Ալեքսանդր Ալեքսանդրյան։ Համառոտ տեղեկություններ այս մեծ երաժշտների մասին և հատվածներ նրանց կատարումներից։
