Վեդիի ջրամբարի ջրընդունիչ կայանների բարձրությունը խանգարում է կենդանիների տեղաշարժին: Այն խոչընդոտում է ձկների ձվադրմանն ու բազմացմանը, արդյունքում ՝ Վեդի գետի ձկնատեսակների գոյությունը վտանգված է:
«Մենք հիմա գտնվում ենք Վեդի գետի ջրընդունիչ կայանի մոտ, որը ջուրը հավաքելով տալիս է կառուցվող Վեդի ջրամբար…»
«Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցի գիտության, էկոտուրիզմի եւ էկոկրթության բաժնի պետ Սմբատ Ղարիբյանն է, ցույց է տալիս Վեդի գետի վրա կառուցված շուրջ երեք մետր բարձրություն ունեցող ամբարտակի թերությունները։ Դրանք խոչընդոտում են գետի ձկնատեսակների տեղաշարժն ու ձվադրումը.
Ջրընդունիչ կայանով ձուկը չի կարողանում բարձրանալ վերև: Կա կառուցված ձկնուղի, բայց ձուկը չի կարողանում բարձրանալ, քանի որ կողքը մեծ ամբարտակ կա՝ մոտ երեք մետր բարձրության, և գետի հիմնական հոսքը ամբարտակով է անցում: Խնդիրը նա է, որ ձուկը իջնում է ներքև դեպի ձվադրավայրեր, հետո չեն կարողանում բարձրանալ ոչ մայրական կազմը, ոչ էլ մալյոկը: Իսկ ամռան այս սեզոնին գետը ցամաքում է, մալյոկն էլ մնում է այնտեղ ու լրիվ ոչնչանում է»,-ասում է Ղարիբյանը:
Ամբարտակը կառուցվել է Վեդիի ջրամբարին ջուր հասցնելու նպատակով: Խնդիրները շատ են, «Ռադիոլուրի» հետ զրույցում ասաց ձկնաբան Սամվել Պիպոյանը: Պարզ է, որ ցանկացած ձկնատեսակ չի կարող հաղթահարել երեք և ավելի մետր բարձրության պատվարը, որտեղից մեծ քանակությամբ ջուր է գալիս:
Բացի այդ.
«Ձկնուղին, որը սարքված է, չի համապատասախանում ձկնատեսակների կենսաբանական և ֆիզիկական հնարավորություններին, որպեսզի ձկնատեսակը ձվադրելու հնարավորություն ունենա: Բացի այդ, գետից առհելի քանակությամբ ջուր են վերցնում և ջուրը լցվում է խողովակի մեջ և չի հոսում բնական հունով: Սա ավելի մեծ աղետ է, քանի որ գետում ջրի քիչ քանակությունը բերում է ոչ միայն ձկների, այլև ողջ էկոհամակարգի խաթարմանը: Դա էլ հանգեցնում է բոլր օրգանիզմների ոչնչացմանը, այդ թվում՝ բույսերի»,- նշում է Պիպոյանը:
Նոր լուծում է անհրաժեշտ, ասում է Ղարիբյանն ու առաջարկում.
«Երեք մետրի փոխարինեն մեկ մետրանոց ամբարտակներով կասկադատիպ, որպեսզի ձուկը կարողանա կասկադներով անցնի»:
Իր հերթին Պիպոյանը շեշտում է, որ լուծումներ կան, նաև գիտական հոդվածներում: Մասնավորապես.
«Ձկնանցարանների նոր տիպ է առաջարկվում, որը ամենանվազ վնասը կտա ձկնաշխարհին: Իսկ պատվարի մասով գետը կարելի է բաժանել երկու մասի, մի մասը կարող է գալ ճնշումային խողովակ, մյուս մասը բնական հունով գնալ»:
Լուծումները կարծեք թե պարզ են, սակայն ինչու նախագծող ընկերությունը չի պահպանել այն կամ ստեղծված իրավիճակում ինչ քայլեր են պատրաստվում ձեռնարկել պատկան մարմինները:
Այս խնդիրը ՇՄՆ օրակարգում է, համապատասխան կառուցների ներկայացուցիչների հետ քննարկվել է հարցը, այդ թվում՝ նախագծող ընկերության, և այժմ փորձում են գտնել լուծման ուղիները, ասաց ՇՄ նախարարի պարտականությունները կատարող Վահե Ջիլավյանը.
«Այժմ քննարկման փուլում է, կքննարկենք նաև նախագծային փոփոխությունների լուծումները։ Ջրպետկոմի հետ ևս քննարկում ենք: Այս պահին վերջնական լուծումներ տալու մասով զերծ կմնամ որևէ բան ասել, բայց որոշ ժամանակ հետո հարցի լուծումը կունենանք»,-հավելում է Ջիլավյանը:
Գետում Կարմիր գրքում գրանցված տեսակներ չկան, սակայն դա չի նշանակում , որ պետք է վերացնել տեսակները: Չէ, որ երկրի պարենային անվտանգության դիտանկյունից ձուկն ունի մեծ նշանակություն:
