Խորհրդարանականների օրակարգը երեկվանից տնտեսական է: Ազգային ժողովում քննարկվում է 2020 թվականի պետական բյուջեի նախագիծը:
Այսօր ֆինանսական գլխավոր փաստաթղթի մասին խոսել են էկոնոմիկայի նախարար Տիգրան Խաչատրյանն ու Կենտրոնական բանկի նախագահ Արթուր Ջավադյանը:
2020 թվականի բյուջետային հատկացումները 2018 թվականի փաստացի ցուցանիշի համեմատ առողջապահության ոլորտում ավելացել են 37, կրթության ու գիտության ոլորտում ՝ 26, սոցիալական պաշտպանության ոլորտում ՝ 21 տոկոսով:
Պաշտպանության ոլորտի ծախսերն ավելացել են 27 տոկոսով:
Կենտրոնական բանկը վերանայել է տնտեսական աճի իր կանխատեսումը: ԿԲ նախագահ Արթուր Ջավադյանի խոսքով` նախկինում կանխատեսել էին 6.9 տոկոս տնտեսական աճ, սակայն ակնհայտ է, որ տարին ավելի բարձր աճով կփակվի: Արդյունքում՝ կնվազի բյուջեի դեֆիցիտը:
«Հաջորդ տարի բյուջեի պակասուրդը կկազմի ՀՆԱ-ի 2.6 տոկոսը»:
ԿԲ-ն նաև արձանագրում է՝ 2020-ին տնտեսական աճի հինվելու է ծառայությունների ոլորտի և արդյունաբերության զարգացման վրա: Կանխատեսվում է 4.9 տոկոս տնտեսական աճ: ԱԺ ֆինանսավարկային ու բյուջետային հարցերի մշտական հան ձնաժողովի փոխնախագահ Արտակ Մանուկյանը հարցնում է՝ շա՞տ է 4.9 տոկոսը, թե՞ ոչ:
«Համեմատենք ու տեսնենք. ԱՄՀ-ն, որ Հայաստանի համար 4.9 տոկոս է կանխատեսում, աշխարհի համար կանխատեսում է 3.3, զարգացող երկրների համար՝ 4.3 տոկոս: Մեր աճի տեմպը կամ խզվածությունը աշխարհի հետ գնալով մեծանում է»:
4.9 տոկոսն աննախադեպ աճ համարելու հարցում ֆինանսների նախարարի հետ «Լուսավոր Հայաստան»-ից Գուրգեն Բաղդասարյանը գուցե համաձայներ, եթե փոփոխությունները համարժեք լինեին:
«Մարդկանց սպասումները ավելին են: Եթե լիներ 2022 կամ 2023 թվականները, միգուցե 4.9 տոկոսը բավարար լիներ: Հիմա քանի որ սպասումներն մեծ են, մարդիկ ավելի շատ գեներացված արդյունք են ուզում տեսնել»:
Արտահանելի ճյուղերի արտահանման իրական աճը կգերազանցի ներմուծման իրական աճին: Ընթացիկ ծախսերը հաջորդ տարի կսահմանափակվեն, բյուջեի՝ 2.6 տոկոս նախանշված պակասուրդը կուղղվի միայն կապիտալ ծախսերի կատարմանը
«Կապիտալ ծախսերը կավելանան 2.2 տոկոսով, կկազմեն ՀՆԱ-ի 5 տոկոսը»:
Պարտքի կառուցվածքում գերակշռողը դեռ արտաքին պարտքն է, կապիտալի շուկայի ակտիվացումը կբերի ներքին պարտքի կառավարման մեխանզիմների ներդրմանը՝ արձանագրում է գլխավոր դրամատան ղեկավարը:
«Գնահատվում է, որ 2020-ին պետական բյուջեն շարունակելու է նպաստել պարտքի ու մակրոտնտեսական կայունության ձևավորմանը: Հարկաբյուջետային քաղաքականությունը ընդլայնող է»:
Հավասարապես խրախուսել տեղական ու օտարերկրյա ներդրողներին. սա կառավարության որդեգրած քաղաքականությունն է: Դրա մասին այսօր խորհրդարանական ամբիոնից հայտարարեց էկոնոմիկայի նախարար Տիգրան Խաչատրյանը: Ոլորտի պատասխանատուն ընդգծեց՝ տեղական արտադրողներին կաջակցեն՝ չմոռանալով օտարերկրյա ընկերություններին:
Այս տարի ԿԲ-ն գնել է շուրջ 500 մլն դոլար: «Սա խոսում է ոչ թե կապիտալի արտահոսքի, այլ ներհոսքի մասին»,- հայտարարեց ԿԲ նախագահ Արթուր Ջավադյանը: Միաժամանակ նկատեց, որ նոյեմբեր-դեկտեմբեր ամիսները ներմուծման ժամանակաշրջան են, ուստի բնական է, որ այս փուլում դոլարի պահանջարկ կմեծանա:
Ներդրումներ ներգրավելու ուղղությամբ քայլերը համարձակ չի համարում ԲՀԿ խմբակցության անդամ, Տարածաշրջանային եւ եվրասիական ինտեգրման հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Միքայել Մելքումյանը: Նա արժեթղթերի շուկայի զարգացումը մատնանշեց: ֆինանսական շուկայի զարգացմանն անդրադարձավ նաև ԱԺ նախագահ Արարատ Միրզոյանը: «2019թվականին երեք կազմակերպություն է բաժնետոմս թողարկել արժեթղթերի շուկայում,- տեղեկացրեց էկոնոմիկայի նախարար Տիգրան Խաչատրյանը: Բայց վստահեցրեց՝ ոլորտն առաջիկայում կաշխուժանա:
«Իմ քայլ»-ից Արտակ Մանուկյանը 2020-ի բյուջեն, ընդհանուր առմամբ, աննախադեպ է համարում: Օրինակներից մեկը, կարծում է, 150 ծառայողական մեքենայի կրճատումն է: Նրա կարծիքով՝ 2020 թվականն այս առումով առաջին և միակ տարին է լինելու: 2021-ին ևս այդքան մեքենա կրճատելու անհրաժեշտություն չի լինելու: ԲՀԿ-ից Սերգեյ Բագրատյանը նույնքան համոզված չէ:
«Նման մոտեցում չունենաք, և 2021թվականին ևս 300 մեքենա կրճատեք»:
2021-ի հունվարից արտաբյուջեներ չեն լինելու. սա նույնպես, ըստ Մանուկյանի, բյուջեի նախագծի առանձնահատկություններից է:
Խորհրդարանական խմբակցությունները բյուջեի նախագծի մասին դրքորոշումներ դեռ չեն հայտնել: Դեմ դիրքորոշման մասին ավելի վաղ հայատարարել է միայն ԲՀԿ-ն:
Բյուջեի քննարկումը վաղը կընդմիջվի առնվազն չորս օրով: Այդ ընթացքում կառավարությունը կքննարկի պատգամավորներից ստացած առաջարկությունները, հետո արդեն նախագիծը կդրվի քվեարկության:
