«Մտավորականների խորհուրդ»-ը պահանջում է մասնավորեցումը


ՀՀ կառավարությունը օրեր առաջ հաստատել է 2017-2020 թթ-ի մասնավորեցման ծրագիրը: Թեեւ ցանկում ընդգրկված ընկերությունների ուղիղ կեսը սեփականաշնորհման նախկին ծրագրով է, բայց լուրը լուրջ անհանգստությունների առիթ է դարձել: Ավելի շատ դժգոհություններ սկսեցին հնչել, երբ հայտնի դարձան մասնավորեցման ցանկում ընդգրկված ընկերությունները: Այսօր արդեն հայտարարությամբ հանդես է եկել Մտավորականների խորհուրդը, որը պատրաստվում է դիմել օրենսդիր եւ գործադիր մարմիններին:


Այս հարցում պատմաբանները սիրում են վկայակոչել միջազգային հետեւյալ փորձը: Չինաստան, Սինգապուր եւ հետխորհրդային երկրներից Ղազախստան ու Բելառուս. սրանք այն երկրներն են, որոնք համատարած եւ անվերահսկելի սեփականաշնորհման ճանապարհով չգնացին, այսօր նրանք զարգացման առումով առաջ են անցնում մասնավոր սեփականություն նախընտրող պետություններին:
Այսօր Հայաստանում վաճառքի հանվող ընկերությունների շարքում են օրինակ՝ «Հայփոստը», «Հայֆիլմ»-ը, ՀՀ կառավարության ընդունելությունների տունը, «Հրազդան» մարզահամալիրը, եւ անգամ նորաստեղծ, աշխատանքային մեկ տարին դեռ չբոլորած, 100 տոկոս պետական բաժնեմաս ունեցող «Էներգաիմպեքս» ընկերությունը: Ստեղծման ժամանակ նշվում էր, որ այն հնարավորություն է ունենալու Իրանից գնել, ներմուծել ու արտահանել գազ: Այսօր արդեն Էներգետիկ ենթակառուցվածքների ու բնական պաշարների նախարար Աշոտ Մանուկյանն այլ հիմնավորում է ներկայացնում:
Այս հիմնավորում է գործում է գրեթե բոլոր ընկերությունների պարագայում: Կան մասնագետներ, որոնք արդարացնում են կառավարության որոշումը: Օրինակ՝ տնտեսագետ Արտակ Մանուկյանը համակարծիք է կառավարությանը, բայց եւ տնտեսագիտության տեսանկյունից համարում է, որ նաեւ մասնավորեցումը պետք է ճիշտ կազմակերպել:
«Ոչ մասնավորեցմանը» կոչով հանդես եկող մտավորականների համար, ամեն դեպքում, այսպիսի հիմնավորումներն ընդունելի չեն:
Մտավորականների խորհուրդը, սակայն, ամենավտանգավորը համարում է հատկապես երկու խնդիր: Նախ՝ մասնավորեցման ենթակա օբյեկտների ցանկը մտահոգություն է առաջացնում ռադիացիոն անվտանգության տեսանկյունից: Գիտնականները վախով են հայտնաբերել, որ ցանկում ընդգրկված է Միջուկային անվտանգության գիտական կենտրոնը:
Անհանգստանում են՝ ով կգնի այն, ում ձեռքը կընկնի եւ ի վերջո հիշեցնում են, որ ունենք ատոմակայան ու վտանգավոր այլ օբյեկտներ: Երկրորդ խնդիրը՝ առողջապահականն է: Ցանկի զգալի մասը կազմում են առողջապահական ընկերությունները: Մտավորականները մտավախություն ունեն, որ դրանով առողջապահական օգնությունը՝ սակագնային առումով, էլ ավելի անհասանելի կդառնա ցածր եւ միջին եկամուտ ունեցող ՀՀ քաղաքացիների համար: Առաջնային պահանջը՝ մասնավորեցման ցանկից հենց այդ ընկերությունների դուրս հանումն է: Մտավորականների առաջարկն է, որ գոնե այս ոլորտում մրցակցությունն ապահովի պետությունը, որպեսզի գները համապատասխանեն քաղաքացիների հնարավորություններին: