Կառավարությունը վաճառում է «Հայփոստ»-ը, «Հայֆիլմ»-ը, «Հրազդան» մարզադաշտը ու ոչ միայն


Կառավարությունն իր վերջին նիստում հաստատել է « Պետական գույքի մասնավորեցման 2017-2020թթ ծրագիրը: Այստեղ 47 ընկերություն է ներառված՝ հանրությանը հայտնի ու ոչ այնքան՝ «Հայփոստ»,«Դվին Կոնցեռն»-ի պետական սեփականություն հանդիսացող բաժնեմաս, «Հայֆիլմ» կինոստուֆիա, անգամ՝ 2016-ի օգոստոսին ստեղծված «Էներգաիմպեքս»: Ամենա, այսպես ասենք, շռայլը առողջապահության նախարարությունն է. այն միանգամից սեփականաշնորհման է ներկայացրել տասը ընկերություն: «Ռադիոլուրն» այսօր մասնագետների հետ է զրուցել՝ փորձելով պարզել՝ որքանո՞ վ է նպատակահարմար հանրությանը հայտնի շենքերի մասնավորեցման նախաձեռնությունը: Լրագրող Մարկ Գրիգորյանի հետ զրույցից հետաքրքիր դրվագներ ենք պարզել կրկին մասնավորեցման ցանկում ընդգրկված հայտնի շենքերից մեկի մասին: Տնտեսագետ Արտակ Մանուկյանն էլ նշել է, որ պետական սեփականությունը լավ չի կառավարվում: Ընկերությունների մի մասը վնասով է աշխատում:
Մայրաքաղաք Երևանում եմ, Մաշտոցի 47 հասցեում առաջին հայացքից հասցեն գուցե շատերին ոչինչ չասի, սակայն շենքի անվանումը հաստատ շատերին է ծանոթ՝ Կառավարության ընդունելությունների տուն: Այստեղ ոչ հաճախ պաշտոնական միջոցառումներ են անցկացվում, ինչպես օրինակ «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի հոգաբերձուների խորհրդի նիստերը։ Պարզվում է՝ ընդունելությունների տան պատմությունը շատ հետաքրքիր է: Լրագրող Մարկ Գրիգորյանն է զրուցակիցս.
«Սկզբում շենքը կառուցվել էր որպես Հայաստանի Կենտկոմի առաջին քարտուղար Գրիգորի Հարությունյանի առանձնատուն: Ինքն իր ընտանիքով ապրում էր այդտեղ: Այդ շենքի այգին հենց ինքը՝ Գրիգոր Հարությունյանն էր խնամում»:
Գրիգոր Հարությունյանի պաշտոնանակությունից հետո տարածքն ավելացվեց ու օգտագործվում էր որպես ընդունելությունների տուն:
«Բոլորովին վերջերս նախագիծ կար Հայաստանի պետական պատկերասրահի համար շինություն, որպեսզի հրապարակի վրա գտնվող այդ մեծ շենքն ամբողջությամբ տրվի պատմության թանգարանին: Նույնիսկ նախագծերի մրցույթ անցկացվեց, բայց, որքան ես գիտեմ, այդ նախագիծն այժմ չի քննարկվում»:
Այս նախագիծը չի քննարկվում, փոխարենը՝ օրակարգում է այս շենքի, ու եւս 46 ընկերությունների մասնավորեցման հարցը: Կառավարությունն իր վերջին նիստում հաստատեց «Պետական գույքի մասնավորեցման 2017-2020 թթ ծրագիրը»:
Պետգույքի կառավարման վարչության պետ Արման Սահակյանի տեղեկացմամբ՝ ամենաշատը՝ 10 ընկերություն, մասնավորեցման ներկայացրել է առողջապահության նախարարությունը, այդ թվում՝ Ֆանարջյանի անվան ուռուցքաբանության, Վնասվածքաբանության և օրթոպեդիայի, Ճառագայթային բժշկության և այրվածքների, Մաշկաբանության և սեռավարակաբանական բժշկագիտական, ազգային եւ գիտական կենտրոնները։
Մասնավորեցման ցանկում են «Հայփոստ»-ը, «Դվին Կոնցեռն»-ի պետական սեփականություն հանդիսացող բաժնեմասը, «Հայֆիլմ» կինոստուդիան, ու ոչ միայն: Մասնավորեցվելու է նաև բոլորովին վերջերս ստեղված «Էներգաիմպեքս» ընկերությունը: Սա, հիշեցնեմ, 100 տոկոս պետական բաժնեմասով ընկերություն էր, որը ստեղծվել էր 2016-ի օգոստոսին: Նշվում էր, որ հնարավորություն է ունենալու Իրանից գնել, ներմուծել և արտահանել գազ: Այժմ այս ընկերությունն էլ է մասնավորեցվելու:
Տնտեսագետ Արտակ Մանուկյանը մանրամասնորեն ուսումնասիրել է ՊՈԱԿ-ների գործունեության արդյունավետությունը։ Այստեղ նա բավականաչափ անտրամաբանական ծախսեր է նկատել, ուսումնասիրելով պետգույքի կառավարման վարչության հաշվետվությունները՝ եկել էր հետևյալ եզրահանգման:
«Ռադիոլուրի» հետ զրույցում տնտեսագետը նշում է, որ հյուրանոցների փոխարեն պատմամշակութային վայրերը, ասենք ՝թանգարանները, պետք է օգտագործվեն նաև պետական միջոցառումներ, մամուլի ասուլիսներ կազմակերպելու համար: Այսպես նաև տուրիզմը կխթանենք։
Ընդհանուր առմամբ, տնտեսագետը միտումը ճիշտ է համարում:
Գույքը վարձակալության տալ գույքը մասնավորեցնել ուղղակի վաճառքի միջոցով, կամ այլ մեխանիզմներով, թե գույքը ուղղակի հավատարմագրային կառավարման տալ: Սրանք այն հարցերն են, որոնք ցավոք մինչև այսօր ՀՀ-ում մեթոդաբանորեն կարգավորված չեն:
Տնտեսագետը կարծում է, որ ՊՈԱԿ-ների դեպքում էլ պետք է նույն սկզբունքը կիրառել՝ եթե օպտիմալացվում են, ապա գույքի մասնավորեցումը թիրախ պետք է լինի: Սեփականաշնորհման գործընթացին դրական է տրամադրված նաև լրագրող Մարկ Գրիգորյանը:
«Ես դեմ չեմ սեփականաշնորհման գործընթացին, ընդհակառակը՝ կողմ եմ: Ուղղակի պետք է խելոք , մտածված ձևով դնել պայմանները, հետո հետևել, որ այդ պայմանները խստորեն պահպանվեն»:
Ասում է՝ սա մարդկանց թույլ է տալիս ավելի խնամքով վերաբերվել շենքերին, սակայն զրուցակիցս մեկ այլ երևույթի մասին է խոսում՝ շենքը գնվում է, սակայն չի օգտագործվում.
«Դուք տեսեք, թե Երևանի Կենտրոնում որքան դատարկ շինություններ կան՝ սկսած «Մանկական աշխարհ» հանրախանութից, վերջացրած հայտնի հրշեջ կայանով՝ Սախարովի հրապարակի»:
Ի դեպ, ընկերությունների վաճառքից պետությունն ակնկալում է ստանալ 35-36 մլրդ դրամ: