«Կառուցենք ազգովի» հիմնադրամը նախատեսում է Հայասատնում Նոյյան տապան կառուցել: Գաղափարը նոր չէ , շրջանառվում է 2000-ից, բայց դեռևս շարունակում է գաղափարի կարգավիճակում մնալ: Ըստ նախաձենողների՝ խոսքը համամարդկային նշանակության գաղափարի մասին է, որի պատմամշակութային արժեքն անգամ մեծ ցանկության դեպքում հնարավոր չէ թերագնահատել: Գաղափարի կարևորությունը թերագնահատողներ կան: Երեկ թեման ակտիվորեն քննարկվում էր սոցիալական հարթակներում ՝ ֆեյսբուքյան հանրությանը բաժանելով երկու խմբի: Մի մասի կարծիքով՝ ժամանակավրեպ գաղափար է, մյուսները համոզված են, որ մեր երկիրը շատ ավելի լուրջ ու կարևոր խնդիրներ ունի, երրորդները գաղափարը փայլուն մտահղացում են որակում:
6 տարի առաջ Հայաստանում էր Ֆիլիպ Կոտլերը, ով համարվում է դասական մարքետինգի տեսության հիմանդիրներից մեկը: Նա մեր երկրում մի շարք դասախոսությոսւններ կարդաց, նաև մասնագիտական խորհուրդներ տվեց ՝ ինչպես ավելի գրավիչ դարձնել Հայաստանը: Կոտլերի կարծիքով՝ աշխարհին ներկայանալու հայաստանյան բանալին բիբլիական Արարատն ու Նոյյան տապանն են:
Մեզ հետ զրույցում նկարիչների միության նախագահ Կարեն Աղամյանը նկատում է, որ մինչև Կոտլերի դիտարկումը Նոյյան տապանի գաղափարը հաջողությամբ կիրառվել է 2000 թվականին, Գերմանիայում:
«Հանովերի համաշխարհային Էքսպոյում Հայաստանի տաղավարը ներկայացված էր Նոյանն տապանով: Այն կառուցվեց իմ նախագծով և մեծ հաջողություն ունեցավ: Ցուցահգանդեսը մոը 60 մլն այցելու ունեցավ, մեր հաշվարկներով նրանցից 20-ն այցելեցին Հայաստանի տաղավար: Սա բանալի էր, որի միջոցով Հայաստանը ճանաչելի դարձրեցինք»:
Հիմա այդ նույն բանալին փորձում են կիրառել Հայաստանում: Նոյյան տապան կառուցելու գաղափարը շրջանառվում է ավելի քան մեկ տասնամյակ: Ժամանակ առ ժամանակ քննարկումներն ակտիվանում են, հետո նորից պասիվանում: Հիմա թեման դարձյալ ակտիվ քննարկումների փուլում է:
Նման նախաձեռնությամբ հանդես է գալիս «Կառուցենք ազգովի» հիմնադրամը: Կա նախաձեռնող խումբ, ձևավորվել է հոգաբարձուների խորհուրդ: Կարեն Աղամյանն, ի դեպ, այդ խորհրդի նախագահն է:
« Ընդամենը գաղափար է, որը դեռ առաջ չի գնում, որովհետեև բազմաթիվ խնդիրներ կան: Ֆինանսավորման ուղիներ ենք փնտրում: Իմ կարծիքով՝ այս նախագիծը բյուջեից չպետք է ֆինանսավորվի: Այլ աղդբյուրներ են պետք»:
Նախաձենողները պատկերացնում են, որ տապանը պետք է պատմամշակութային թանգարան համալիր լինի: Կառուցվի Արարատին դիմահայց բարձունքի վրա, տեղն ի դեպ դեռ հստակեցված չէ, ունենա այն տեսքն ու այն չափերը, որոնցով նկարագրվում է Աստվածաշնչում՝ երկարությունը 300 կանգուն՝132 մետր, լայնությունը 22 մետր, բարձրությունը 13.2: Տապանը կառուցվելու է երկաթբետոնից, երեսպատվելու է փայտով:
Ծրագիրը ներկայացվելու է կառավարություն: Համապատասխան հողատարածք հատկացվելուց հետո սկսելու են կառույցի նախագծման և շինարարական աշխատանքները:
« Աշխարհի մի քանի երկրներում իրական չափերով տապաններ կառուցելու փորձեր արվել են: Տեղեկություններ կան, որ նման ցանկություն կա նաև Թուրքիայում: Քանի որ սա մերն է, չկորցնենք առիթը»:
Կորցնենք առիթը թե ոչ առանցքով թեժ քննարկումներ սկսվել են սոցիալական հարթակներևում: Թեման երեկ երկու ճակատի էր բաժանել ֆեյսբուքյան հանրությանը՝ գիտելիքահեն տնտեսություն ենք ուզում, թե տուրիստահեն, իսկ ռեստորաններ տապանում լիենու են՝ զավեշտով և առանց զավեշտի դիտարկումներ, գնահատականներ: Ի դեպ, այս բոլոր գնահատականների համար առիթ էր դարձել Սամվել Մարտիրոսյանի ֆեյսբուքյան գրառումը, թե «Նոյյան Տապանի փոխարեն պետք է լավ համալսարան կառուցել ու դասախոսներին նորմալ վճարել»: Զրուցեցինք Սամվել Մարտիրոսյանի հետ էլ: Ինչու է թերահավատ և չի կարող արդյոք տապանի գաղափարն այցեքարտ դառնալ Հայաստանի համար:
Մարտիրոսյանի մյուս վերապահումը գեղագիտական է: Ինչ տեսք է ունենալու, ովքերն են որոշելու, ինչ չոփորոշինչերով են առաջնորդվելու: Ունեցած փորձն այս առումով, ասում է, հուսադրող չէ:
Սամվել Մարտիրքսյհանը կարծում է, որ նման հարցերը մի քանի կամ թեկուզ տասնյակ մասնագետներով չեն որոշում, անհրաժեշտ են լայն ու բազմակողմանի քննարկումներ, հանրային լսումներ:
