Հայաստանյան լրատվադաշտի էվոլյուցիան


«Մամուլը գոյություն ունի ոչ թե սիրվելու համար, այլ որպեսզի արտացոլի ու փոխի մեզ՝ պետությանը, հասարակությանն ու քաղաքացիներիս»,- Մամուլի ազատության համաշխարհային օրվան նվիրված ուղերձում նշել է ԱԺ նախագահ Գալուստ Սահակյանը։ 1993 թվականի դեկտեմբերի 20-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան հատուկ բանաձեւով մայիսի 3-ին տվեց միջազգային նշանակության: Հենց այդ օրն է աֆրիկյան Նամիբիայի մայրաքաղաքում ընդունվել հատուկ հռչակագիր, որով կոչ էր արվում կառավարություններին՝ ապահովել մամուլի ազատությունը։ Ի՞նչ է փոխվել այսքան տարի անց աշխարհում ու հատկապես հայաստանյան լրատվադաշտում։
Պրոֆեսիոնալ, լրատվական թոհուբոհում թրծված «Ռադիոլուր» լրատվական ծրագրի լրագրող Լուսինե Վասիլյանը համեմատականներ է անցկացնում անկախության տարիներից ի վեր ծնունդ առած լրագրության ու այսօրվա միջև: Ասում է, որ եղել են շատ ավելի կաշկանդված վիճակում, բայց նախկինում պատկան մարմիններն առավել քան ուշադրություն էին դարձնում մամուլի հրապարակումներին։ Հիմա ազատության հետ սերտաճել է անվերհասկողությունն ու անտարբերությունը:
Հաճախ ենք լսում հետևյալ ազատ և անկախ մամուլը խոսում է ժողովրդավար հասարակություն ունենալու մասին: «Ռադիոլուր» -ը փոքրիկ հարցախույզ անցկացրեց՝ պարզելու համար, թե մեր համաքաղաքացիները որքանով են վստահում ԶԼՄ- ների հրապարակումներին, և արդյո՞ք մեր երկրում մամուլն ազատ է:
Ժողովրդավարության, քաղաքական ազատության և մարդու իրավունքների ոլորտներում հետազոտություններ իրականացնող Freedom House ամերիկյան ոչ կառավարական կազմակերպությունը օրեր առաջ հրապարակեց 2016 թվականի ընթացքում ԶԼՄ-ների ազատության վերաբերյալ զեկույցը. այսպիսով՝ 2017 թվականի «Մամուլի ազատության զեկույցի» համաձայն՝ Հայաստանը զբաղեցնում է 137-րդ տեղը՝ 63 միավորով, և շարունակում է մնալ «ոչ ազատ» մամուլ ունեցող երկրների շարքում:
Եվրասիական տարածաշրջանում Հայաստանը 4-րդ տեղում է՝ իրենից առաջ թողնելով Վրաստանին, Ուկրաինային և Մոլդովային: Զեկույցում հիշատակվում է, որ Հայաստանն ընդհանուր ազատությունների մակարդակով մասամբ ազատ երկրների ցանկում է, իսկ համացանցի ազատությամբ՝ ազատ երկրների ցանկում:
Մեդիա փորձագետ Գեղամ Վարդանյանը «Ռադիոլուր»-ի հետ զրույցում նշում է, որ մամուլի ազատությունը պահպանելը՝ ամենօրյա աշխատանք է։ Այսինքն՝ լրագրողը պետք է նվաճված տարածքները պահպանի ու հնարավորինս ընդլայնի: