Աբդուլահ Գաֆուրի.«Թուրքիան աշխատանք է տանում Եղեռնի մասին բարձրաձայնող մտավորականներին լռեցնելու ուղղությամբ»

Աիդա Ավետիսյան
«Ռադիոլուր»

Թուրքիայում հայությունն ապրում է իր ինքնությունը ոտնահարելու և այն կոծկելու ճանապարհով «Ռադիոլուրի» հետ զրույցում նշել է թուրքահայ  Աբդուլահ Գաֆուրին: Ըստ նրա՝ արդեն մի քանի տարի է, որ ծպտյալ հայերը սկսել են բարձրաձայնել իրենց քրիստոնյա լինելու մասին եւ փոխում են ինքնության քարտը:  25-ից ավելի թուրքահայեր արդեն մկրտվել են Դիարբեքիրում:

Թուրքիայում կա երկու  հայ համայնք` քրիստոնյա հայեր, որոնք կազմում են մոտ  60-70 հազար և մահմեդականացված, որոնց թիվը թե  Արևմտյան Հայաստանում, թե Թուրքիայում հասնում է  4-5 միլիոնի:  Թուրքահայ Աբդուլ Գաֆուրին  ապրում է  Դիարբեքիրում և խոստովանում, որ այնտեղ հայ լինելը դժվար է: Հայոց ցեղասպանությունից հետո հայերը նռան հատիկների պես փռվել են ամբողջ աշխարհում և 99 տարի շարունակ աշխարհի տարբեր անկյուններում կրում են իրենց բաժին հասած դժվարությունները:  Ցեղասպանությունից հետո Թուրքիայում իսլամացված հայերը կոծկել են իրենց ինքնությունը:

«Եղել է ժամանակ, որ  պաշտպանվելու համար  մուսուլմանից էլ մուսուլման ենք ներկայացել, որպեսզի գոյություն պահենք: Տանը միմյանց հետ շփվում էինք հայերենով, սակայն դրսում արդեն մահմաեդական  էինք»:

4-ից 5 միլիոն հայերը, որոնք արդեն 100 տարի է դավանափոխված են, Աբդուլ Գաֆուրիի խոսքով, արդեն ավելի շատ թրքացել ու քրդացել են, և նրանք  կտրված են թե Հայաստանի,  և թե Սփյուռքի հայությունից: Գաֆուրին  անհարժեշտ է համարում երկուստեք կապեր հաստատելու համար քայլեր ձեռնարկել։  Դիարբեքիրում մոտ 150  հայ կա, ասում է: Նրանք մահմեդականացված հայերն են, սակայն տեր են կանգնում իրենց հայկական ինքնությանը:

«Սրանից մի քանի տարի առաջ Դիարբեքիրում երեք չորս հայի կարող էիր հանդիպել, ով կասեր, որ հայ է:  Բայց այսօր արդեն նրանց թիվը մեծացել է և նրանք  շաբաթվա մեջ մեկ օր Սուրբ Կիրակոս եկեղեցում կազմակերպում են հանդիպումներ: Վերջին նախաճաշին մասնակցել է 82 հայ»:

4 տարի առաջ, երբ սկսել են իրենց ինքնությունը բարձրաձայնելու և Հայոց Ցեղասպանության մասին հասարակության շրջանում իրազեկվածությունը բարձրացնելու աշխատանքները, Աբդուլ Գաֆուրիի առաջին քայլը եղել է մկրտվելն ու անձնագրում մահմեդականի  փոխարեն քրիստոնյա նշվելը։

«Այս ընթացքում Դիարբեքիրում 25 հոգի մկրտվել է ու փոխել ինքնության քարտը»:

«Ռադիոլուրի» հետ զրույցում Աբդուլ Գաֆուրին նշեց, որ Թուրքիան Հայոց Ցեղասպանության 100- րդ տարելիցին  լուրջ է պատրաստվում,  և հատկապես աշխատանքներ է տանում լռեցնելու այն թուրք մտավորականների ձայնը, որոնք Հայոց Ցեղասպանության մասին բարձրաձայնում են իրենց աշխատություններում:

Թուրքիայի վարչապետի խորհրդականի պաշտոնում ազգությամբ հայ  Էթյեն Մահչուպյանի նշանակումը, Գաֆուրիի կարծիքով, գուցե հնարավորություն տա թուրքական կառավարությանը հայկական հարցի մասին ավելի մոտիկից ծանոթանալ։