Հողմիկի հեթանոսական համալիրը բացառիկ է իր հնագիտական արժեքով

Ալիսա Գեւորգյան
«Ռադիոլուր»

2013-ի  օգոստոսի 7-ին Հողմիկի հեթանոսական տաճարում  վերսկսված  հնագիտական պեղումների ընթացքում գիտնականներին հաջողվել է բացել նոր քառակուսիններ, գտնվել են նոր սենյակների հիմքեր, խեցեղեն հարուստ նյութ, կենդանիների ոսկորներ, ինչպես նաև կուռքը, որը մարմնավորում է  միաժամանկ մի քանի պաշտամունքային կենդանիներ  ներկայացնող գերբնական էակի: Հողմիկի հնավայրը հայտնավերվել է 20-րդ դարի վերջին՝  ՀՀ հյուսիս արևմուտքում՝ Ամասիայից մոտ 4-5 կմ հեռավորության վրա: 1988-ից սկսված պեղումները ցույց տվեցին, որ գիտնականերր գործ ունեն  մեծ տաճարական համլիրի հետ, որպիսիք Հայաստանում կամ պեղված չէին կամ վերաիմաստավորված չէին որպես այդպիսին:

Հողմիկի հնավայրի կարևոր առանձնահատկությունն այն է, որ լինելով հեթանոսական  տաճարական կենտրոն չի ավերվել  պետության կամ բնակչության կողմից, այլ հատուկ ծեսով ծածկվել է,  և հնագետները հնարավորություն ունեն պարզելու և ծեսի, և հեթանոսական կրոնի և ճարտարապետության մանրամասները։

Հողմիկի համալիրում առանձնահատուկ  նշանակություն ունեն կենտրոնական սյունազարդ երեք սրահները, որոնք նվիրված են  հայ հեթանոսական պանթեոնի  երեք գլխավոր աստվածներին՝  Արամազդին,  Անահիտին և Միհրին: Առանձնահտուկ նշանակություն ունեն  նաև հայտնաբերված զոհասեղանները,  որոնց վրա սպանում էին զոհաբերվող կենդանիներին: Հնավայրում վերջին տարիներին իրականացված պեղումների ընթացքում հայտնաբեվել են նաև բագիններ, այսինքն  բացօթյա սրբազան կառույցներ: Ըստ պեղումներ իրականացնող  արշավախմբի ղեկավար Հայկ Հակոբյանի՝  հայ հնագիտության մեջ դրանք բացվում և ուսումնասիրվում են առաջին անգամ։